امیدواریم سخاوتمندان به یاری سایت بشتابید تا ان شاء الله سایت شما ـ سایت اسلام سوال و جواب ـ به فعالیت خود در خدمت به اسلام و مسلمانان ادامه دهد.
آیا امکان دارد که قاعدهٔ ازدواج در اسلام به ویژه ازدواج با خویشاوندان را برایم توضیح دهید؟ من می‌دانم که برای شخص جایز است با فرزندان عمویش ازدواج کند (دختر یا پسر). اما حکم ازدواج با پسر عموی پدر یا دختر عموی پدر چیست؟ همینطور ازدواج دختر من با برادرزادهٔ مادرشوهرم چه حکمی دارد؟ لطفا توضیح دهید و جزاکم الله خیرا.
الحمدلله.
الله تعالی زنانی را که به واسطهٔ قرابت حرام هستند بیان کرده و فرموده است:
حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالاتُكُمْ وَبَنَاتُ الأَخِ وَبَنَاتُ الأُخْتِ.. [سورهٔ نساء: ۲۳]
([ازدواج با این زنان] بر شما حرام شده است: مادر و دختر و خواهر و عمه و خاله و دختر برادر و دختر خواهر…).
شیخ ابن عثیمین ـ رحمه الله ـ می‌گوید:
«این‌ها هفت [زنی هستند که ازدواج با آنها] بر اساس نص و اجماع حرام است و در این باره هیچ یک از علما مخالفت نکرده است» (الشرح الممتع: ۱۲/۵۳).
این زنان چنین هستند:
۱- مادر، که مادربزرگ‌ها را از جهت پدر و مادر شامل می‌شود.
۲- دختر، که نوه‌ها را نیز شامل می‌شود.
۳- خواهر، چه خواهر تنی باشد و چه خواهر ناتنی از پدر یا مادر.
۴- عمه، که عمهٔ پدر و عمهٔ مادر را شامل می‌شود.
۵- خاله، که خالهٔ پدر و خالهٔ مادر را نیز شامل می‌شود.
۶- دختر برادر، که نوه‌های برادر را نیز شامل می‌شود.
۷- دختر خواهر، که نوه‌های خواهر را نیز شامل می‌شود.
دیگر زنان خویشاوند برای ازدواج حلال هستند، برای همین الله تعالی در آیهٔ بعد می‌فرماید:
..وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَلِكُمْ.. [سورهٔ نساء: ۲۴]
(… و [دیگر زنان] غیر از این‌ها [که گفته شد] برایتان حلال است…).
بر این اساس، ازدواج با دختر عمو و دختر عمه و دختر دایی و دختر خاله حلال است و این بنابر نص قرآن است:
يا أَيُّهَا النَّبِىُّ إِنَّآ أَحْلَلْنَا لَكَ أَزْوَاجَكَ اللاَّتِى ءَاتَيْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّآ أَفَآءَ اللَّهُ عَلَيْكَ وَبَنَاتِ عَمِّكَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِكَ وَبَنَاتِ خَالِكَ وَبَنَاتِ خَالَاتِكَ..[سورهٔ احزاب: ۵۰]
(ای پیامبر، ما همسرانت که مهرشان را پرداخته‌ای و [نیز] کنیزانی را که الله [از بهرهٔ جنگ] به تو ارزانی داشته است برایت حلال کرده‌ایم و [نیز ازدواج با] دختر عموهایت و دختر عمه‌هایت و دختر دایی‌هایت و دخترخاله‌هایت…).
بر این اساس، برای دختر جایز است که با پسر عموی پدرش ازدواج کند زیرا عموی شخص، هم عموی اوست و هم عموی همهٔ فرزندانش، بنابراین «عموی پدرش» عموی او نیز به شمار می‌آید و پسرش نیز پسر عموی آن دختر است و برای آن دختر جایز است که با پسر عمویش ازدواج کند.
برای دختر شما نیز جایز است که با برادرزادهٔ مادر شوهر شما ازدواج کند زیرا «برادر مادر شوهر» شما، دایی دختر شما به شمار می‌آید زیرا داییِ پدر اوست و داییِ پدر، داییِ فرزندان اوست و برای دختر جایز است که با پسر دایی‌اش ازدواج کند.
والله اعلم