امیدواریم سخاوتمندان به یاری سایت بشتابید تا ان شاء الله سایت شما ـ سایت اسلام سوال و جواب ـ به فعالیت خود در خدمت به اسلام و مسلمانان ادامه دهد.
الحمدلله.
اگر قضیه اینطور که شما می‌گویید بوده و شما سرعت قانونی را رعایت کرده‌اید و با این وجود به سبب خروج ناگهانی اتوبوس از لاین دیگر و چپ کردن آن، نتوانسته‌اید از برخورد جلوگیری کنید، گناهی بر گردن شما نیست و لازم نیست دیه و کفاره بدهید، زیرا هیچ تعدی و اشتباهی از سوی شما رخ نداده است.
از شیخ ابن عثمیمین ـ رحمه الله ـ درباره‌ی شخصی پرسیدند که به سبب چپ شدن اتوموبیلش، پدرش که همراه او بوده فوت کرده، و آیا لازم است کفاره دهد؟
ایشان گفتند: باید درباره‌ی سبب این حادثه تحقیق شود؛ اگر به سبب زیاده‌روی [و تجاوز] راننده است، باید دیه و کفاره بدهد. اما اگر مشکل از طرف وی نبوده چیزی بر وی واجب نمی‌شود (فتاوی اسلامیة: ۳/ ۳۵۷).
از علمای کمیسیون دائمی فتوا درباره‌ی حادثه‌ای مشابه پرسیده شد. پاسخ کمیسیون از این قرار است:
اگر راننده در رانندگی خود مقصر است یا به سببی مانند مخالفت با قوانین یا سرعت غیر مجاز، یا چرت زدن و یا بی‌توجهی به معاینه‌ی فنی ماشین و ایمنی آن و عواملی مانند این دچار حادثه شده، باید کفاره‌ی قتل [غیر عمد] بدهد که آزاد کردن یک برده‌ی مومن و در صورت عدم امکان، روزه‌ی دو ماه پی در پی به قصد توبه است. اما اگر به هیچ وجه در وقوع این حادثه مقصر نیست چیزی بر گردن او نیست» (فتاوی إسلامیة: ۲/ ۳۵۶).
در رای صادره از مجمع فقه اسلامی منعقد شده در کنفرانس دوره‌ای هشتم به سال ۱۴۱۴ هجری برابر با ۱۹۹۳ میلادی، درباره‌ی حالات عدم مسئولیت راننده آمده است:
۱- اگر حادثه در نتیجه‌ی یک نیروی قهری باشد که راننده توانایی دفع یا دوری از آن را نداشته باشد. منظور [از قوه‌ی قهریه] هر عارضه‌ای است که خارج از تدخل [و اراده و قدرت] انسان باشد.
۲- اگر به سبب عمل شخص زیان دیده باشد؛ عملی که تاثیری قوی در احداث نتیجه داشته باشد. (مجلة المجمع الفقهي ۸: ۲/ ۳۷۲).
که این مورد مطابق با سوال شماست.
والله اعلم