Gelecekte paraya ihtiyaç duyma endişesiyle zekatı geciktirmenin hükmü

Allah’a hamd olsun.

Birincisi: Her kim zekat nisabına sahip olur ve bunun üzerinden bir sene geçerse hemen zekatı vermesi vaciptir. Nevevi Rahimehullah şöyle dedi: zekat vacip olduğu anda ve onu vermesinde hiçbir engel yoksa zekatı geciktirmeksizin vermesi vacip olur.  İmam Malik, Ahmed ve alimlerin cumhuru bu görüştedirler. Zira yüce Allah şöyle buyurdu: “…. Namazı kılın ve zekatı verin” buradaki emir kipi vacipliği ifade eder. (el mecmu şerhulmuhezzeb 5/308)

El mevsua el fıkhiye (23/294) alimlerin cumhuru (Şafii, Hanbeli ve hanefiler) zekat vacip olduğu anda onu hemen vermek vaciptir. Tabiki başına bir zarar gelmesinden korkmaması ve buna gücü yetmesi şartına bağlıdır.

Bu konuda yüce Allah’ın zekat verilmesini emretmesine dayanırlar. Ne zaman zekat şartları oluşursa yükümlü kimse onu vermek zorundadır. Mutlak emir kipi, hemen yerine getirilmesi gerektirir. Şayet geciktirme caiz olsaydı süresiz bir şekilde caiz olur ve zekatı vermeyene ceza olmazdı. Ancak fakirlerin zaruri ihtiyaçları ve zekatta sabit olan hakları gereği zekatı geciktirmek onların haklarına tecavüz etmek sayılır.

Şeyh Abdulaziz bin Baz Rahimehullah’a şöyle soruldu: Ben belirli bir maaşla çalışan bir memurum, ihtiyaç dışındaki paramı bankaya yatırıyorum. Biriken parayla kendime bir arsa alıp evlendiğimde üzerinde bir ev yaptıracağım. Şu an biriken para elli beş bin lira.. Geçen üç senede biriken paramın zekatı vermem gerekir mi? Zira evlilik ve veya ev almak için biriktirilen parada zekat olmadığını duymuştum.

Cevap: Duyduğunuz fetva yanlıştır. Doğrusu zekat vermeniz gerekir. Biriktirilen para ister evlilik için, ister ev almak için veya bir borç ödemek için olsun; toplam paradan zekat verilmesi vaciptir.

Böylece maaşınızdan biriktirdiğiniz para veya sattığınız arsanın parasını ister bankaya yatırın ister dışında tutun bunun zekatı verilmesi gerekir. İster evliliği bekleyin ister arsa satın alın; paranız bekleme süresi üzerinden bir sene geçmesiyle birlikte zekatı verilmesi gerekir.

 http://www.binbaz.org.sa/mat/13601

İkincisi: Zekat verecek kimsede hazır nakit para bulunmazsa para hazır oluncaya kadar zekatı geciktirmesi caizdir. Daha detaylı bilgi için (173120) nolu sorunun cevabına bakınız.

Üçüncüsü: Şayet malın sahibi kendi zekatına muhtaç olacak kadar fakir ise zekatı verdiği takdirde yaşam düzeni sarsılacak ise bu durumda zekatı geciktirmesi caizdir.

Bir kimse işinden olur ve zekat vereceği miktara muhtaç olursa zekatı geciktirmesi caizdir. Ancak çıkaracağı esnada muhtaç değil de gelecekten endişeliyse zekatı vermekle mükellef olup zimmetini beri kılması ve vacibi yerine getirmek açısından zekatı hemen vermesi gerekir.

Bununla birlikte salgın ve olağanüstü olumsuz durumlarda zenginlerin sadaka ve zekatlarını zamanında vermeleri hatta mümkünse daha erken bir şekilde vermeleri gerekir. Böylece fakirlerin çektiği zorlukları hafifletmiş olurlar ve inanmaları gerekir ki mal sadakayla eksilmez.

Yüce Allah şöyle buyurdu: “De ki: “Şüphesiz, Rabbim rızkı kullarından dilediğine bol bol verir ve (dilediğine) kısar. Allah yolunda her ne harcarsanız, Allah onun yerine başkasını verir. O, rızık verenlerin en hayırlısıdır.” (Sebe’ 39)

Ebû Hureyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Sadaka vermekle mal, eksilmez. Allah Teâlâ affeden kulunun izzetini artırır. Allah rızâsı için alçak gönüllü olanı Allah yüceltir.” (Muslim 4689)

Ebû Hureyre Radiyallahu anhu’dan rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), şöyle demiş: «Kulların sabahladığı hiçbir gün yoktur ki iki melek inerek, birisi: Allah'ın Malını infak edene halef ver; diğeri de: Allah'ım! Malını vermeyene telef ver, demesinler.» buyurdular.

Yaşadığımız salgın ve belanın kaldırılmasını yüce Allah’tan dileriz.

En iyisini Allah bilir.