الحمدلله.
هرگاه مسلمان وضو بسازد این وضو باطل نمیشود مگر با حصول یقین از رخ دادن یک باطل کننده. اما شک محض - حتی اگر شکی قوی باشد - باعث بطلان وضو نمیشود. بخاری (۱۳۷) و مسلم (۳۶۱) روایت کردهاند که به نزد پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ شکایت آوردند که گاه شخص در هنگام نماز چیزی را حس میکند، پس ایشان فرمودند: «[از نماز] بیرون نیاید مگر آنکه صدایی بشنود یا متوجه بویی شود».
نووی ـ رحمه الله ـ در «شرح صحیح مسلم» میگوید:
«این سخن ایشان ـ صلی الله علیه وسلم ـ که میفرماید: «تا آنکه صدایی بشنود یا بویی احساس کند» معنایش آن است که از وجود یکی از این دو آگاه شود و شنیدن و بوییدن به اجماع مسلمانان شرط نیست (یعنی حصول یقین و آگاهی به هر شکلی کافی است).
این حدیث یکی از اصول اسلام و از قواعد عظیم فقه است، مبنی بر اینکه حکم به بقای هر چیز بر اصل آن میشود تا آنکه به یقین، خلاف آن ثابت شود و شک وارده زیانی به آن نمیرساند. از جمله همین پرسش که حدیث نیز در همین باره وارد شده است، یعنی آنکه کسی که یقین داشت وضو دارد و در باطل شدن آن شک داشت، حکم به بقای وضویش میشود و فرقی ندارد که این شک در خود نماز رخ دهد یا در خارج از نماز و این مذهب ما و مذهب جماهیر علمای سلف و خلف است…
اصحاب ما میگویند: در شک تفاوتی نمیکند که دو احتمال از نظر وقوع یا عدم وقوع برابر باشد یا یکی از آن دو راجح باشد یا اینکه یکی از آن دو بر گمانش غالب شود و در هر صورت لازم نیست که وضو بسازد».
بنابراین اگر شکی پیش آمد که آیا این خواب عمیق بوده یا خیر، وضویش به سبب آن باطل نمیشود.
شیخ الاسلام ابن تیمیه ـ رحمه الله ـ در «مجموع الفتاوی» (۲۱/۳۹۴) میگوید:
«خوابی که در آن شک دارد که آیا همراه با آن بادی خارج شده یا خیر، به سبب آن وضویش باطل نمیشود، زیرا طهارت از روی یقین ثابت است و [یقین] با شک از بین نمیرود».
والله اعلم.