Allah’a hamd olsun.
Birincisi:
“Akşam ve Sabah” anlamı
Bu ayet yüce Allah’ın Zekeriyya aleyhisselam’dan bahsettiği ayette geçmektedir:
(Zekeriya) 'Rabbim, bana bir alamet (ayet) ver.' dedi. 'Sana alamet, işaretleşme dışında, insanlarla üç gün konuşmamandır. Rabbini çokça zikret ve akşam sabah O'nu tesbih et.' dedi. (Âli İmran/41)
Bunun anlamı:
Birincisi: Akşam gündüzün sonudur. Güneş batıncaya kadar meyil durumudur. Sabah Fecrin başlangıcıdır. Fecrin doğuşundan duha vaktine kadar devam eder.
İkincisi:
Ayette geçen “tesbih”ten maksat.
Tefsir alimleri şöyle dedi:
1-Maksat namazdır.
Yani Allah için namaz kıl, zira namaza tesbih denilir. Çünkü namazda Allah birlenir ve tenzih edilir. (Tefsir el Basit 5/242)
El Beğavi: “Tesbihten maksat namazdır. Akşam, güneşin gökyüzü ortasından meyletmeye başlamasıyla batıncaya kadar olan süredir. Öğlen ve ikindi namazları bu vakittedir. Sabah ise fecir ile duha arası olan zaman dilimidir. (el Beğavi 2/36)
Tesbih namaz anlamına gelmesinde iki görüş var:
Birincisi: maksat namaz kıl zira namaza tesbih denilir.
İkincisi: Namaz, tesbih etmeyi içerdiği için namaza tesbih denilmesi caizdir.
Bunun delili şöyledir. Şayet ayette geçen tesbihi zikir anlamında yorumlarsak öncesinde “Rabbini zikret” ile fark kalmazdı. Ayrı bir şeyi aynı şeye atıf yapmak geçersizdir.
İkincisi: Yüce Allah’ın şu ayetine muvafık olması: “Gündüzün iki tarafında ve gecenin gündüze yakın vakitlerinde namaz kıl.”
Taberi her iki görüşü birleştirerek şöyle demiştir: Tesbihten maksat ibadettir. Yani akşamları rabbini tesbih ederek ibadet et. (Tefsir el Taberi 5/391)
En iyisini Allah bilir.