Allah’a hamd olsun.
İstihaze olan kadının üç durumu bulunmaktadır:
Birincisi:
Adetin süresi belli olması, bu durumda belirli adet süresince adet hükmüne tabi olur adet süresinden sonra ise istihaze hükmüne tabi olur.
Örnek: Her ayın başından itibaren 6 gün boyunca adet kanaması geçiren kadın daha sonra kanama durmaz ve istihaze olursa bu durumda ay başından itibaren altı gün sayılır daha sonraki kanamalar istihaze olarak kabul edilir. Aişe Radiyallahu anha’dan rivayet edildiğine göre Fatime bint Ebi Hubeyş: Ey Allah’ın Rasulü! İstihaze olunca temizlenemiyorum bu durumda namazı bırakayım mı? Rasulullah şöyle cevap verdi: “Hayır, o bir damardır, daha önceleri adet kanaması olduğun sürece namazı bırak daha sonra yıkan ve namazını kıl” (Buhari)
Muslim rivayetinde ise: Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem, Ummu Habibe’ye şöyle dedi: “Adetin seni engellediği kadar bekle daha sonra yıkan ve namaz kıl” bunun üzerine adet kanaması günlerin sayısı belli olan kadın istihaze durumuna düşünce adet günleri sayar ve yıkanıp namazı kılar ve kanamayı da aldırmaz.
İkincisi:
Adet günleri belli olmayan kadın bu durumda kadın adet kanı ile istihaze kanını birbirinden ayırt etmeye çalışacak. Zira adet kanı daha siyah ve yoğun veya kokusu olan bir kan iken, diğer kan ise istihaze hükmünü alır.
Örnek:
İlk defasında kan gören kadın, gördüğü günden itibaren kanama durmaz, ilk kanı gördüğünde siyah renkli iken diğer yirmi gün boyunca kırmızı renkli görür. Veya on gün boyunca yoğun görür diğer günlerde ince kan görür. Veya on gün boyunca kanın kokusu olur diğer günlerde kokusu olmaz. Böylece ilk on gün boyunca akan siyah kan, veya yoğun kan veya kokusu olan kan adet kanıdır. Diğer günlerde akan kan ise istihaze hükmüne tabidir. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem, Fatime bint Ebi Hubeyş’e şöyle dedi: “Adet kanı ise siyah renkli ve bilinir, bu durumu gördüğünde namazı bırak, diğer kanda ise abdestini al ve namaz kıl zira o bir damardır.” (Ebu Davud, Nesai, İbn Hibban ve el Hakim sahih demiştir) İlim ehli bu şekilde uygulamıştır. Bu görüş kadınların genel adetine bağlamaktan evladır.
Üçüncüsü:
Belirli bir adet günleri olmayan ve kanları birbirinden ayıramayan kadın
Öyle ki ilk kanama başladığı günden itibaren kan aynı özellikte akar veya düzensiz nitelikte aktığı için adet olması mümkün değildir. Bu durumda adetin geneli üzerine itibar edilir.
Nitekim kadınların adeti her aydan altı veya yedi gün olur. Böylece kanı ilk gördüğü günden itibaren yedi gün sayar ve geri kalan günler istihaze hükmünde olur.
Örnek: İlk kanamayı ayın beşinde görür ve kanama devam eder fakat adet mi değil mi bir türlü ayırt edemez. Ne renk ne de başka bir özellikle ayırt edemez. Böylece adeti ayın beşinden itibaren başladığı itibar edilir ve altı veya yedi gün sayar ve adet hükmü uygulanır. Hemne bint Cahş Radiyallahu anhu’dan rivayet edildiğine göre Rasulullaha şöyle demiş: Ey Allah’ın Rasulü! Ben çok büyük ve şiddetli bir istihaze geçiriyorum, beni namaz ve oruçtan engelledi. Ne yapayım? Rasulullah: Pamuktan bir kumaş kullan, dedi. Sahabe: Daha çok akıyor. Rasulullah: Bu şeytandandır. Altı veya yedi gün adet Allah’ın ilim ve takdiri dahilinde say, daha sonra yıkan temizlendikten sonra yirmi dört veya yirmi üç gün namaz kıl ve orucunu tut. (Ahmed, Ebu Davud, Tirmizi, Ahmed sahih dedi, Buhari Hasen demiştir)
Rasulullah’ın “altı veya yedi gün” demesi seçenek olarak değil bilakis kişinin durumuna göre tahmini olarak ictihad edilir. (El Dima el Tabiiye Li el Nisa, Şeyh İbn Useymin)
Bir kana adet kanı olarak itibar edilirse adet hükümleri uygulanır. İstihaze kanı olarak itibar edilen kan ise adet kanı bittiğine hükmü uygulanır. Bu durumda temizlenir namaz kılar, oruç tutar ve eşiyle cinsel ilişkiye girer.
En iyisini Allah bilir.