Allah’a hamd olsun.
Bu soruya, genel ve özel olmak üzere iki yönden cevap verebiliriz:
Genel olarak şöyle cevap verebiliriz:
Şüphe yok ki mü'min, Allah Teâlâ'nın her işinde hikmet sahibi ve her şeyi hakkıyla bilen olduğuna, hiç bir şeyi boşa yaratmadığına ve O'nun bütün fiillerinin bir hikmete binâen sâdır olduğuna îmân eder.Mü'min, Allah Teâlâ'nın fiillerinden herhangi birisinin hikmeti kendisine âşikâr olmazsa, bu esasa sığınır, Rabbi hakkında kötü zanda bulunmaz.
Özel olarak ise şöyle cevap verebiliriz:
Şüphe yok ki bu gibi hayvanların yaratılmasındaki hikmetlerden birisi de, Allah Teâlâ'nın yarattığı şeylerdeki mükemmelliğin belli olması ve Allah -azze ve celle-'nin yarattıklarını dilediği gibi çekip çevirmesidir.Bu hayvanlar o kadar çok olmasına rağmen Allah Teâlâ hepsine rızık vermektedir.
Aynı şekilde Allah Teâlâ, bu hayvanlarla bazı kimseleri imtihan etmekte ve onlara mükâfat vermektedir. Bu hayvanları öldüren kimsenin cesâreti ortaya çıkmaktadır.
Yine, Allah Teâlâ bu hayvanları yaratmakla, kullarını, îmân ve yekîn yönünden imtihan etmektedir.
Mü'min, buna rızâ gösterir ve Allah Teâlâ'nın emrine teslim olur.
Kalbinde şüphe hastalığı olan kimse ise, Allah Teâlâ bunu yaratmakla ne istemiş olabilir? der.
Yine, yaratılış yününden kendisinden çok daha güçsüz olmasına rağmen, bir hayvanın kendisine zarar vermesiyle acı duyması ve hastalanması, insanın zayıf ve âciz bir yaratılmış olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bir âlime, sineğin yaratılmasının hikmeti hakkında sorulduğunda o şöyle cevap vermiştir:
Allah Teâlâ, sineği, zorba hükümdarların burunlarını yere sürtmek yaratmıştır.Zararlı hayvanların var olmasıyla faydalı şeylerin yaratılmış olmasının hikmeti ortaya çıkar. Nitekim bir özlü sözde şöyle denilmiştir: "Eşya, zıddı ile belli olur."
Üstelik tıp ve deney yoluyla sâbit olduğuna göre, birçok faydalı ilaç, yılan ve buna benzer hayvanların zehirinden çıkarılmaktadır. Dış görünüşlerinde zararlı olan şeyleri, faydalı şeyler olarak yaratan Allah Teâlâ her şeyden münezzehtir.
Ayrıca bu zararlı hayvanların çoğu, başka faydalı hayvanlara yem olmaktadır. Böylece tabiatta ve Allah Teâlâ'nın mükemmel bir şekilde yarattığı çevredeki var olan dengenin bir halkasını oluşturmuş olmaktadır.
Diğer taraftan müslümanın, Allah Teâlâ'nın bütün fiillerinin hayır olduğuna ve yarattığı şeylerde sadece şerrin olmadığına, aksine onlarda bir yönden şer var ise, diğer yönden de hayır olduğuna îmân etmesi gerekir.Nitekim şerrin başı olan İblis'in yaratılışı gibi, bazı hikmetler bize âşikâr olmazsa bile, İblis'in yaratılışında bazı hikmetler ve faydalar vardır.
Bu hikmet ve faydalardan bazıları şunlardır:
İtaatkâr olan kimselerle günahkâr kimseleri, nefsiyle mücâdele eden kimselerle nefsine boyun eğip Allah Teâlâ'nın emir ve yasaklarını yerine getirmekte kusurlu olan kimseleri ve cennetliklerle cehennemlikleri birbirinden için ayırt etmek Allah Teâlâ, İblis aracılığıyla kullarını imtihan etmektedir.
Allah Subhânehu ve Teâlâ'dan, bizlere îmân kuvveti ve dînde bilgili olmayı nasip etmesini dileriz.
Allah Teâlâ, Peygamberimiz Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'e salât ve selâm eylesin.