Allah’a hamd olsun.
Müslümanların zamanımızda en fazla maruz kaldıkları imtihanlardan biri de eğitim kurumları, hastane ve diğer kamu kuruluşlarında kadın ve erkeklerin aynı ortamda bulunmalarıdır.
(1200 ) nolu sorunun cevabında karmanın neden olduğu olumsuzlukları açıkladık. Bu konuda Müslümana vacip karma olan yerlerde eğitim görmemesi ve çalışmamasıdır. Ancak yaşamın her alanında bu karmanın olması özellikle eğitim ve sağlık alanlarında bu durumdan kaçınılmaz durumda olmamız zorunlu olduğundan dolayı böyle bir durumda yaşayan için ruhsat verilir. Ancak böyle ortamlardan kurtulma imkanına sahip olana caiz olmaz. Söz konusu ruhsat şu fıkıh kuralına dayandırılmıştır: “Haramlara girişi kolaylaştıran için haram olan hususlar, ihtiyaç ve tercihli maslahat için mübah olur”
Şeyhulislam İbn Teymiye şöyle dedi: Şeriatın tümü, harama neden olan kötülük tercihli bir ihtiyaçla çelişirse bu haram mübah olma temeli üzerine kuruludur. (Mecmu el Fetava 29/49)
Haramlara girişi kolaylaştıran için haram olan eylemlerin yasaklanması ihtiyaç durumu olmamasıdır. Şayet bu duruma ihtiyaç duyulursa yasaklanmaz. (Mecmu el Fetava 23/214)
İbn Kayyım Rahimehullah şöyle dedi: Haramlara girişi kolaylaştıran için haram olan eylemler, tercihli maslahat için mübah kılınmıştır. Örnek olarak belirli sınırlarda ihtiyaç için taze meyveye karşılık kuru meyve alışverişi, bu alışveriş fazlalık faiz muamelesinden istisna edilmiştir. Bir sebebe bağlı olan namazın sabah ve ikindi namazından sonra kılınması. Evlenmek isteyen erkeğin kadına bakması, şahitlik yapmak, doktor muayenesi gibi durumlar; haram olan nazardan istisnadır. Aynı şekilde erkeklere haram olan altın ve ipek ihtiyaç durumunda mübah olur. Zira bunların haram olması kadınlara benzeme ve laneti hak etme günahına engel olmak için yasaklanmıştır. (İlamul muvakkiin 2/161)
Şeyh İbn Useymin: Haramlığı vesile konumunda olan bir husus, ihtiyaç durumunda caiz olur. (Manzuma Usul el Fıkh s. 67)
Bize görüldüğü kadarıyla bahsi geçen ülkelerde eğitim ve iş alanında karma sistemine bağlı olmasıyla size ruhsat verilir ancak bu zorunlu durumda olmayanlar için mübah olmaz. Bununla birlikte ruhsat ve mübahlığı aşağıdaki şartlara bağlıdır:
Birincisi: İnsan elinden geldiği kadar karmanın olmadığı bir mekan seçmesi gerekir.
İkincisi: iş ve eğitimin gerektirdiğinden fazla nazar ve konuşmada geniş davranmamak ve Şer’i hükümlere riayet etmek
Şeyh İbn Useymin’e karma okul dışından başka okul bulamayan genç için şöyle dedi: Sana vacip olan karma olmayan bir okul aramandır. Şayet bulamazsan ve okumaya da ihtiyacın varsa bu okulda okursun fakat fitne ve fesada neden olacak nazardan sakınman dilini koruman gerekir. Ayrıca gereksiz yere kadınlarla konuşmaman gerekir. (Fetava ala Derb 3/10-13/127)
Üçüncüsü: Şayet bir kimse nefsi harama kaydığını görür ve birlikte olduğu kadınların fitnesine düşüyorsa bu durumda dinin sağ ve salim kalması diğer tüm maslahatlardan önceliklidir. Bu durumda söz konusu ortamı tamamen bırakması gerekir. yüce Allah ona daha hayırlı rızıklar verecektir.
En iyisini Allah bilir.