Allah’a hamd olsun.
Birincisi:
Müslüman selam verirken sadece “el Selamu aleykum” diyebilir. Şayet “ve rahmetullahi” eklerse daha faziletli olur. Şayet “ve bereketuhu” da eklerse daha faziletli ve daha hayırlı olur.
Selam’a cevap olarak Müslüman aynı şekilde “aleykumusselam” demesi yeterlidir. Ancak diğer ifadeleri eklerse daha faziletli olur. Zira yüce Allah şöyle buyurdu:
“Size bir selâm verildiği zaman, ondan daha güzeliyle veya aynı selâmla karşılık verin. Şüphesiz Allah, her şeyin hesabını gereği gibi yapandır.” (Nisa 86)
İbn Abbas r.a’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’e yüksek bir odada otururken Ömer r.a gelir ve O’na Ey Allah’ın Rasulü! Sana selam olsun, el selamu aleyküm, Ömer girebilir mi? (Ebu Davud 5203, Elbani sahih demiştir)
Tirmizi’nin rivayet ettiği bir hadise göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle demiştir: “Bir kişi Müslüman kardeşiyle karşılaşırsa ona: el Selamu aleykum ve rahmetullahi ve bereketuhu desin.
İmrân b. Husayn'dan rivayetle şöyle dedi:
Bir adam Nebi (s.a.v.)'e gelip "Esselamu aleykum" dedi, (Hz. Nebi de) onun selamına aynı şekilde karşılık verdi ve (selam veren şahıs) oturdu. Bunun üzerine (Peygamber efendimiz)
On (sevap var), buyurdu. Sonra bir başkası gelip "Esselamu aleykum ve rahmetullah" diyerek selam verdi, (Rasulullah) bu selamı da aldı, (o adam da yerine) oturdu. (Rasulullah bu adam için de:)
Yirmi (sevap var), buyurdu. Sonra bir başkası daha geldi. O da:
Esselâmu aleykum ve rahmetullahi ve berakatuhu, diye selâm verdi. (Rasulullah) Onun selamını da aldı. (Adam da yerine) Oturdu. (Rasulullah bu adam için de):
Otuz (sevap var), buyurdu.” (Ebu Davud 5195, Tirmizi 2689, Elbani sahih demiştir)
Aişe r.a’dan rivayetle Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem O’na şöyle demiştir: “İşte Cebrail geldi sana selam veriyor” Aişe r.a: Aleyhisselam ve rahmetullahi ve Bereketuhu dedi. (Buhari 3045, Muslim 2447)
Nevevi Rahimehullah selam verme konusunda şöyle dedi:
Selam verilen taraf bir kişi olsa dahi selam veren çoğul kipiyle: “el selamu aleykum ve rahmetullahi ve bereketuhu” diyerek başlar.
Selamı alan kişi ise: ve aleykumusselam ve rahmetullahi ve bereketuhu der. Böylece bağlaç/atıf edatı kullanarak başlar. (Riyadussalihin s. 446)
“ve meğfiretuhu” ifadesi bazı hadislerde varid olsa da sahih değildir:
1- Yukarıdaki İmran bin el Husayn hadisin anlamında Sehl bin Muaz bin Enes r.a’dan rivayet edildiğine göre dördüncü adam girmiş ve: el selamu aleykum ve rahmetullahi ve bereketuhu ve mağfiretuhu, demiş. Rasulullah: kırk sevap var, işte faziletler bu şekilde olur.” (Ebu Davud 5196) Ancak fazlalık “ve meğfiretuhu” İbn Arabi el Maliki, Nevevi, İbn Kayyım, İbn Hacer ve Elbani tarafından zayıf görülmüştür.
İbn Kayyim Rahimehullah şöyle dedi:
Bu hadis sağlamlık açısından tespit edilmemiştir, zira bu hadiste üç illet bulunmaktadır:
a- Ebu Merhum Abdurrahman b. Meymun rivayeti olup bu kişinin rivayetleri kabul edilmez.
b-Ravilerin arasında Sehl bin Muaz mevcuttur. Bunun da rivayetleri kabul edilmez.
c-Bu hadisin rivayetçilerden olan Said bin Ebu Meryem rivayete sahip çıkmamış ve şöyle demiştir: Nafi’ bin Yezid’den işittiğimi zannediyorum. (Zad el Mead fi Hedyi Hayrul ibad 2/417-418) Silsile el Daife 5433 bakınız.
2-Enes r.a şöyle dedi: Bir adam Rasulullah s.a.v’in yanından geçtiğinde: El selamu Aleyke Ya Rasulullah, derdi. Rasulullah: Ve Aleykesselemu ve Rahmetullahi ve Bereketuhu ve Mağfiretuhu ve Ridvanuhu. Bunun üzerine Ey Allah’ın Rasulü! Bu adama verdiğin selamı kimseye vermiyorsun? diye sorulduğunda, Rasulullah: “Onun birkaç adamın sevabını almasına neden engel olayım?” dedi. Bu hadis çok zayıf olup İbn Kayyım Zad elMead’ta zayıf olduğunu belirtmiştir. 2/418.
İbn Hacer şöyle dedi: İbn el Sunni kitabında zayıf bir senetli bu hadisi rivayet etmiştir. Fethul Bari 6/11.
3-Zeyd b. Erkam r.a şöyle dedi: Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem bize selam verdiğinde biz O’na: Ve aleykesselamu ve rahmetullahi ve bereketuhu ve meğfiretuhu, diye selamını alırdık. (el Beyhaki, Şiabuliman 6/456) Ayrıca zayıf olduğunu belirtmiştir.
Böylece selam: El selamu aleykum ve rahmetullahi ve bereketuhu olarak verilir. Selam alan kişi ise: Ve aleykumusselamu ve rahmetullahi ve bereketuhu olarak alır. Bu ifadeler en mükemmel ve en faziletli selam şeklidir.
En iyisini Allah bilir.