Cuma 10 Şevval 1445 - 19 Nisan 2024
Türkçe

Bir kimsenin, hac nafakasını (masraflarını) babasından alması câiz midir?

Soru

Babamın, benim ve eşimin hac nafakasını (masraflarını) ödemesi câiz midir?
Babamın, bana ve eşime iki uçak bileti alması ve hac masraflarını karşılaması câiz midir?
Yukarıdaki iki yoldan birisini seçersek, benim ve eşimin haccı, (farz hac değil de) nâfile hac mı sayılır?

Cevap metni

Allah’a hamd olsun.

Hamd, yalnızca Allah'adır.

Hayırsever birisinin, herhangi bir insanın hac nafakasını (masraflarını) karşılamasında bir engel yoktur.Farz veya nâfile haccın geçerli olması için, hac yapacak kimsenin masraflarının kendi malından olması şart değildir.

Hac masraflarını, yakın akraba olan birisi karşılarsa, sevabı daha fazla olur ve hac yapan kimsenin haccının sevabının bir benzeri de -Allah'ın izniyle- ona verilir. Babanızın, sizin ve eşinizin hac masrafları için yapacağı bağış, gerçekten teşekkür edilmesi gereken bir davranıştır.

Bu davranış, Allah Teâlâ'nın şu emrine girer:

... وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ... [سورة المائدة من الآية :2]

"İyilik ve takvâda birbirinizle yardımlaşın.Günah ve düşmanlıkta birbirinizle yardımlaşmayın." (Mâide Sûresi: 2).

Sorunuzda zikrettiğiniz iki yol arasında hiçbir fark yoktur. Siz ve eşiniz, eğer daha önce hac yapmadıysanız, bu takdirde bu haccınız, farz hac olur. Babanızın hac masraflarını karşılamasından dolayı nâfile hac olmaz.

İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi âlimlerinin, (36990) nolu sorunun cevabında geçen bu konudaki fetvâsına bakabilirsiniz.

Bu hac masraflarını karşılayan babanızın daha önce hac yapmış olması gerekir. Çünkü o da bu emre muhataptır (hac yapmakla mükelleftir).

Babanızın haccı geciktirmesi, sonra da hac yapması için başkasına yardım etmeye çalışması, kendisine yakışmaz. Aksine onun için evlâ ve efdal olan, bir an önce kendi adına hac yapmaya çalışması, sonra da eğer malı artarsa, onunla sizin hac yapmanıza yardım etmesidir.

İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi âlimlerinin, (36637) nolu sorunun cevabında geçen bu konudaki fetvâsına bakabilirsiniz.

Bir kimsenin kendi malının dışında, başka birisinin malı ile hac yapmasının câiz olduğuna delâlet eden şeylerden birisi de, hac yapması için fakir birisine zekât vermenin câiz olmasıdır.Fakir kimse, Allah Teâlâ'nın zekât verilmesi gereken sınıfı sayarken zikrettiği "Allah yolunda olanlar"sınıfındandır.

Nitekim Allah Teâlâ bu âyette şöyle buyurmuştur:

إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللهِ وَاللهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ [ سورة التوبة الآية: 60 ]

"Zekâtlar, Allah'tan bir farz olarak; sadece fakirlere, düşkünlere (miskinlere), zekât toplayan görevlilere, kalpleri İslâm'a ısındırılacak olanlara, kölelikten kurtulmak isteyenlere, borçlulara, Allah yolunda olanlara ve yolda kalanlara mahsustur.Allah, âlîmdir, hakîmdir."(Tevbe Sûresi: 60).

Âyette geçen "Allah yolunda olanlar", sınıfı; hem cihadı, hem de haccı kapsar.

Bu konuda (40023) nolu sorunun cevabına bakabilirsiniz.

Allah Teâlâ en iyi bilendir.

Kaynak: İslam Soru-Cevap Sitesi