Allah’a hamd olsun.
Duanın şartlarından bazıları şöyledir:
1-Duayı sadece yüce Allah’a yapması. Zira Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem İbn Abbas’a şöyle demiştir: “Bir şeyi dilediğin zaman Allah’tan dile, yardım talep ettiğin zaman Allah’tan talep et” (Tirmizi 2516, Elbani sahih demiştir)
Cin suresi 18. Ayetinde geçen “Mescidler şüphesiz Allah'ındır. O halde, Allah ile birlikte kimseye yalvarmayın (ve kulluk etmeyin).” Bunu ifade eder.
Bu şart, dua etmenin en büyük şartı olup ihlas olmadan dua Allah’a ulaşmaz ve kabul edilmez.
Bazı insanlar ölüleri kendileri ile Allah arasında aracı kılar ve onlardan bir takım isteklerde bulunurlar. Ve bunu yaparken şunu iddia ederler: Kendileri günahkar olup Allah’tan bir şey istemeye yüzleri yoktur, salih olan ölüleri Allah katında aracı kılarlar. Ancak yüce Allah şöyle buyurdu: “Kullarım, beni senden sorarlarsa, (bilsinler ki), gerçekten ben (onlara çok) yakınım. Bana dua edince, dua edenin duasına cevap veririm. O hâlde, doğru yolu bulmaları için benim davetime uysunlar, bana iman etsinler.” (Bakara 186)
2-Meşru olan tevessül ile Allah’a tevessül etmesi.
3-Aceleci olmaması. Zira acelecilik duanın kabul edilmesine engellerden biridir. Hadiste şöyle geçer: “Biriniz acele edip: Ben dua ettim ama duam kabul olunmuyor. Yahut kabul edilmedi, demedikçe duası kabul olunur” (Buhari 6340, Muslim 2735)
“Bir kulun duası, günah veya akrabalık bağları koparma hususları içermedikçe ve acele etmedikçe kabul edilir.” Sahabeler: Ya Resûlallah! Acele etmek nedir? demişler. “Dua ettim de kabul edildiğini görmedim der ve o anda vaz geçerek duayı bırakır.”
4-Geçen hadiste belirtildiği gibi duanın günah veya akraba ilişkisini kesen bir husus içermemesi. Hadiste şöyle geçer: “Günah olan bir fiili işlemek veya akrabalık bağlarını koparmak için veya dua ettim de kabul edilmedi demediği sürece Müslümanın duası kabul olur.”
5-Allah hakkında olumlu ve iyimser olmak. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: Yüce Allah Kudsi hadiste şöyle dedi: “Ben kulumun zannı üzereyim. Beni nasıl tanırsa öyle muâmele ederim." (Buhari 7405, Muslim 4675) Ebu Hureyre’den rivayet edilen hadiste: “Duanın kabul edileceğine inanarak dua ediniz” (Tirimiz, Elbani Hasen dedi sahihul cami 245)
"Her kim rabbi hakkında hayır düşünürse, Allah da ona bol bol lütuflarını ihsan eder, güzel lütuflarını üzerine saçar, kerem ve cömertlik güzelliklerini serper ve verdiği nimetleri artırır."
6- Dua ederken kalbin duaya odaklanması, gaflette olmaması ve yüce Allah’ın yüceliğini hissetmesi. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: “Biliniz ki, Allah gafil bir kalpten gelen duayı kabul etmez.” (Tirmizi 3479, Elbani Hasen dedi, Sahih el Cami 245)
7-Helal rızık ile beslenmek. Yüce Allah şöyle dedi: "Allah sadece takva sahiplerinin (Allah'a karşı gelmekten sakınanların) amellerini kabul eder" Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem yemeği, içeceği ve giyimi haram olan kişinin duası kabul edilmeyeceğini söylemiştir: “Bir kimse (Hak yolunda) uzun sefere çıkar, saçları dağılmış, toza toprağa bulanmış bir hâlde ellerini semâya uzatarak: Yâ Rabbî, yâ Rabbî! diye dua eder. Hâlbuki yediği haram, içtiği haram, giydiği haram (hâsılı) kendisi haramla beslenmiş olursa böylesinin duası nasıl kabul edilir?” (Muslim 1015)
İbn Kayyım şöyle dedi: “Haram yemek, duanın gücünü azaltır veya yok eder”
8-Duada aşırıya gitmeme. Zira yüce Allah duada aşırıya gidenleri sevmez. “Rabbinize gönülden yalvararak ve gizlice dua edin. Şüphesiz ki O aşırıya gidenleri sevmez.” (Araf 55) daha fazla bilgi için (41017 ) nolu sorunun cevabına bakınız.
9-Dua ederken vacip olan bir ibadeti veya bir görevi ihmal etmemesi. Cureyc’in kıssasında olduğu gibi bu abid, namaz kılarken annesine cevap vermediği için annesi ona beddua etmiş ve Allah onu fitneyle sınamıştır.
Nevevi Rahimehullah şöyle dedi: Alimler şöyle demiştir: “Cureyc nafile namazında olduğu anlaşılmaktadır. Nafile namazı bırakıp annesine cevap vermesi daha doğru olacaktır. Çünkü anneye iyilik yapmak vacip olup onu üzmek haramdır. (Şerh Nevevi Sahih Muslim 16/82)
Daha fazla bilgi için yazar Muhammed bin İbrahim el Hamed’in Dua Kitabına başvurunuz.
En iyisini Allah bilir.