Allah’a hamd olsun.
İlk olarak:
Allah Teâlâ Zekât verilecek yerleri Kur’an’da sınırlandırarak açıklamıştır. Bu yerler dışında bir yere zekâtını veren kimsenin zekâtı geçerli olmaz. Tekrardan malının zekâtını vermesi gerekir. Şeriatın belirlediği yerlere vermesi gerekir. Bu yerleri öğrenmek için (46209) nolu sorunun cevabına bakabilirsiniz.
Hastaneler inşa etmek, onları donatmak ve hastaneler için ekipman satın almak zekat verilebilecek yerlerden değildir. Bu konu ili ilgili (212183) ve (224651) nolu soruların cevaplarına bakabilirsiniz.
Zekâtını hastaneye veren kimsenin zekâtının şer’i kurallara göre harcandığından emin olması çok zordur.
Nitekim ödediği zekat ile hastane donatılır ve geliştirilir, ekipman alınır veya çalışanlar için maaş ve ikramiyeler olarak harcanabilir. veya tüm hastalara, fakir ve zenginlere, Müslüman ve gayrimüslimlere verilen ilaçlar alarak harcanabilir. Tüm bu harcamalardan emin olması imkansızdır.
Bilindiği üzere Sadece hastalık bir kişinin zekât alması için yeterli bir sebep değildir. Bilakis yoksul ya da fakir olması gerekir. (Yani, paraya ihtiyacı vardır,kendisine yetecek kadar parası yoktur.) Ya da hastaneye tedavi masrafları borcu olması gerekir. Bu kimseye hastaneye olan borcunu ödenmesi için zekât verilebilir. Ama mutlaka Müslüman olması şarttır.
Bu nedenle…
Zekâtı bir hastaneye vermek sorun içerir. Bunun sebebi zekâtı veren kimsenin zekâtının şer’i kurallara (kurallara uygun bir şekilde) göre verip vermediğinden emin olamamasından kaynaklanmaktadır.
Bu soru Daimi Fetva Komitesi âlimlerine de soruldu:
Soru: Kral Faysal Hastanesi, hastanedeki Hayır Vakfı'na yardım toplamak için gönderdikleri bir mektubun bir kopyası ile yardım talep etmektedir. Bu fon Riyad'ta olan hasta insanlara ve onların krallığının dört bir yanından gelen arkadaşları için tedavi ve konaklamaya gücü yetmeyen ihtiyaç sahiplerine ve fakirlere yardım etmektedir. Bu fona zekât vermenin caiz olduğunu düşünüyor musunuz? Allah sizi iyi nimetle ödüllendirsin ve Allah hepimizin amellerini yüzü hürmetine samimi kılsın.
Bu şekilde cevapladılar: Böyle bir fona zekât vermenin caiz olduğunu düşünmüyoruz. Çünkü bu fondan yararlananlar naslarda geçen zekât verilebilecek yerler içinde geçmediği için caiz değildir. Aynı şekilde bu yerler naslarda geçmediği için zekât verdiğinden emin olamayacağı için caiz değildir. Tevfik Allah’tandır. Salat ve selam Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)’in âline ve ashabına olsun.
Bilimsel Araştırma ve Daimi Fetva Komitesi
Şeyh Abdulaziz İbn Abdullah İbn Baz…Şeyh Abdullah İbn Qu’ud… Şeyh Abdullah İbn Ğedyan…Fetva Daimi Komitesi (9/437,438)
Bu, soruda bu fonun yalnızca fakir ve ihtiyaç sahibi kimseler için olacağını söylemelerine rağmen caiz değildir dediler. Çünkü genellikle bu kimselerin yoksul ve ya ihtiyaç sahibi olduklarından emin olmak mümkün değildir. Çünkü onlar, zekât veren kişinin bilmediği kimselerdir. Aynı şekilde fonu yöneten kişilerde bu kimseleri tanımıyorlar. Ayrıca zekâtın şer’i kurallara uygun olarak zekât verilebilecek kişilere verildiğine emin olmak ta mümkün değildir. Bu konuda en doğrusu hastaneye yapılacak olan bağışları zekat olarak görmemektir. Genel olarak böyledir.
İkinci olarak…
Zekâtı veren kişi hastaneye vermeden rahat etmiyorsa, bu durumda uygun olan çözüm şudur: Kendisi hastaneye gider, bizzat hastayı inceler, yardıma en çok ihtiyacı olanı bulur ve durumunu araştırır ve zekâtını bizzat hastanın kendisine ya da eğer ailesi hastaya bakıyorsa ailesine verir.
En doğrusunu Allah bilir.