Allah’a hamd olsun.
Guslün bir takım şartları mevcuttur, bunlardan biri yerine getirilmezse gusül geçersiz olur:
Birincisi: Niyet.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu: "Yapılan işler niyetlere göre değerlendirilir. Herkes yaptığı işin karşılığını niyetine göre alır.” (Buhari 1, Muslim 1907)
Gusül başlangıcında mutlaka cenabetten temizlenmeyi niyet etmek gerekir.
Şeyh İzzuddin bin Abdusselam Rahimehullah şöyle dedi:
Niyetten amaç ibadetlerin, adetlerden ayrılmasıdır. Bunun için örnekler mevcuttur:
İnsan yıkanırken ibadet için hadesten taharet olan niyeti ile yıkanma serinlemek ve temizlenmek amacıyla olan yıkanma arasında tereddüt edebilir. Bu nedenle şüpheleri ortadan kaldırmak için niyeti belirlemek gerekir. (kavaid el Ahkam 1/207)
Fetva ve ilmi araştırmalar komitesi’ne şu şekilde soru soruldu:
“Taharet üzerinde olduğum halde yıkandım, bu nedenle hadesten taharet niyetini getirmedim. Yıkandıktan sonra cenabet üzerinde olduğumu hatırladım. Guslü tekrar etmem gerekir mi? yoksa yıkanmam, guslün yerine geçer mi?
Cevap: temizlenme ve serinlenme niyetiyle yıkandıysanız guslü taharet niyetiyle tekrarlamanız gerekir. Çünkü yıkandığınızda niyet etmediniz. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurmuştur: “Ameller niyetlere göre değerlendirilir”
İkincisi: yıkanmak için kullanılan su, temiz olmalıdır.
İbn Abdulber Rahimehullah şöyle dedi:
Su, necis olabildiği gibi temiz olabilir. Alimler, necis suyun ne temiz ne de temizleyici olmadığı için onu gusül için kullanmanın caiz olmadığına dair görüş birliğindedirler.
(el Temhid 16/19)
Şayet bir kimse gusül almaya başlar ve suyun necis olduğunu fark ederse temiz bir suyla guslü tekrarlaması gerekir. Yıkanan kimseden sıçrayan su temizdir.
İbn Munzir Rahimehullah şöyle dedi:
Üzerinde her hangi bir necaset bulunmayan uzuvları üstünde akan su, elbisesine bulaşırsa söz konusu su temiz hükmündedir. Çünkü su, temiz vücudun üzerinden akmıştır.
Şayet bir kimse temiz bir suyla yıkanır, su yere döküldükten sonra tekrar kendine sıçrarsa guslün geçerliliğini ve taharetini etkilemez.
Günümüzde yaygın olan banyolar, tuvaletlerden ayrı yapılır. Bu nedenle yıkanan kimseye necaset bulaşmaz. Vesvese kapısını açmamak için şüpheyle yaklaşmamak lazım. Yerde bir necaset bulunmadığı müddetçe sıçrayan suyun necis olduğuna hükmedilmez.
Üçüncüsü: Yıkanırken suyun tüm vücuda ulaşmasıdır. Suyun vücuda veya saça ulaşmasını engelleyen bir unsur bulunduğu takdirde onu gidermek vaciptir. Çünkü cenabet vücudun tamamıyla alakalıdır.
Nevevi Rahimehullah şöyle dedi: “Alimler, cenabetin tüm bedeni sardığına dair icma etmişlerdir.” Elmecmu 1/467
Şayet vücudun üstünde bir yara bandı varsa veya suyun vücuda veya saça ulaşmasını engelleyen bir madde bulunuyorsa bu durumda gusül geçerli değildir. Kesinlikle suyu engelleyen tüm unsurları gidermek gerekir.
Altında kir bulunan tırnaklar genelde suyun ulaşmasını engellemez. Çünkü su incedir. Şayet engel olsa dahi küçük miktarda olduğu için bu durumlar affedilir. Şeriat, abdest ve gusülde tırnakların altına suyun gidip gitmediği takip edilmesini emretmemiştir.
Bu konuda detaylı bilgi için (265777) ve (27070) nolu soruların cevaplarına başvurabilirsiniz.
Dördüncüsü: uzuvları yıkarken uzun bir süre ara vermeden ardarda yapmak. Ancak bu şart, İlim ehlinin ihtilaf ettikleri bir husustur.
İbn Kudame Rahimehullah şöyle dedi: İlim ehlinin çoğuna göre uzuvları farklı zamanlarda yıkamak guslü geçersiz kılmaz. Ancak Rabie’ye göre bunu kasıtlı yapan guslü tekrar etmesi gerekir. Aynı şekilde Leys bu görüştedir. Malik bu konuda katılmamıştır. Şafii’nin bu yönde bir görüşü bulunmaktadır.
Ancak alimlerin cumhuruna göre gusülse sıralama vacip olmadığı gibi ardarda yapılması da vacip değildir. (el Muğni 291-292)
Şeyh İbn Useymin Rahimehullah “Zad el Mustenki” şerhinde şöyle dedi: “Muellifin anlaşılan görüşüne göre guslün aşamalarını ardarda yapmak şart değildir. Şayet bir kimse vücudun bir kısmını yıkar uzun bir zaman geçtikten sonra vücudun diğer kısmını yıkarsa guslü geçerlidir.
Ahmed bin Hambel’den aktarılan bir rivayete göre ardarda yapmak şarttır. Gusül tek bir ibadettir. Tümünü birlikte yapmak gerekir. Ancak suyun kesilmesi gibi bir mazeretten dolayı farklı zamanlarda guslü tamamlarsa guslü tekrarlaması gerekmez. (şerhul mumti 1/365)
Müslüman gusülde tedbirli davranması gerekir. Bu nedenle guslüm aşamalarında uzun bir süre beklememesi ihtilaflı bir konuya girmemesi için daha evladır.
En iyisini Allah bilir.