Allah’a hamd olsun.
Ticari işyerlerinde bulunan mallar ikiye ayrılır.
Birincisi: Satmak üzere belirlenen ticari ürünler; gayrimenkul, gıda, elbise vb.
İkincisi: Üretim veya kullanım için belirlenen mallar; arabalar, mobilya, araç-gereç, bilgisayar, kamera vb.
Birinci kısımda olan varlıklar zekât konusu olan ticari mallardır. İkinci kısım ise demirbaş olarak bilinir ve bunlarda zekât yoktur.
( 42072 ) nolu sorunun cevabında ticari mallarda zekâtın nisabı ve demirbaşlarda zekâtın olmadığıyla ilgili bilgiler verilmiştir.
( 22449 )nolu sorunun cevabında ticari malların zekâtını ürün olarak vermenin caiz olduğunu ve nakit olarak vermenin vacip olmadığını belirttik.
Ticari malların zekâtı nasıl verileceğini öğrenmek için ( 26236 ) nolu sorunun cevabına bakınız. Burada ticari malların alış fiyatı değil bilakis satış fiyatlar esas alınarak zekât hesaplanır.
Özetle:
İşyerinizin zekât vakti gelmişse işyerinde bulunan tüm ticari varlıkların sayımı yapılır ayrıca sizde bulunan nakit paraya eklenir ve yüksek tahmine göre tahsil edebileceğiniz alacaklar da eklenir, sonunda tüm varlıkların toplamı üzerinden yüzde iki buçuk zekât verilir.
Alınacak borçlar şayet borcunu geciktiren birisinin üzerinde olması veya ödemesi mümkün olmayan bir fakirin üzerinde ise bunlar teslim alınmadan zekâtı verilmez. Teslim alındıktan sonra üzerinden bir sene geçmesi beklenir. Tedbir açısından teslim alındığında üzerinden birkaç sene geçmiş olsa dahi bir senenin zekâtı verilir. Daha detaylı bilgi için (1346) nolu sorunun cevabına bakınız.
Senin üzerinde bulunan borçlar, âlimlerin tercihli görüşüne göre zekât malından eksiltilmez. Daha detaylı bilgi için (22426) nolu sorunun cevabına bakınız.
Ayrıca yangında yanan mallar zekat hesabına dâhil edilmez.
Yangından sonra işyerinde yapılan yenileme, dekor, mobilya ve demirbaş malzemelerinde yukarda açıkladığımız gibi bunlarda zekât yoktur. Zekatı verilecek varlıklara dâhil edilmezler. Şayet işyerinin sermayesiyle yeni ürünler alınmış işe üzerinden bir sene geçmemişse bile bunların zekâtı verilir. Şayet ürünler işyerinin parası dışında bağımsız bir para ile satın alınmışsa üzerinden bir sene geçmesi beklenir.
En iyisini Allah bilir.