Allah’a hamd olsun.
Yüce Allah’ın bu ümmete olan rahmeti gereğince onlara tövbe kapısı açmıştır. Ölüm esnasında canın boğaza ulaşmadıkça veya güneş batıdan doğmadıkça tövbe kapısı kapanmaz. Yine Allah, bu ümmete rahmeti gereğince tövbe namazını meşru kılmıştır. Kullar bu namazı eda ederken tövbelerin kabul edilmesini dilerler. Tövbe namazıyla ilgili bir takım meseleler mevcuttur:
1- Tövbe namazının meşruiyeti.
Ebu Bekir el Sıddik r.a’dan rivayet edildiğine Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’in şöyle dediğini işitmiştir: “Günah işleyen bir kul, güzelce abdest alır ardından kalkıp iki rekat namaz kılar ve sonra Allah’tan bağışlanma dilerse, Allah mutlaka onu bağışlar.” Daha sonra şu ayeti okudu: “Yine onlar, çirkin bir iş yaptıkları yahut nefislerine zulmettikleri zaman Allah’ı hatırlayıp hemen günahlarının bağışlanmasını isteyenler -ki Allah’tan başka günahları kim bağışlar- ve bile bile işledikleri (günah) üzerinde ısrar etmeyenlerdir.” (Âli İmran 135) Ebu Davud 1521, Elbani sahih demiştir.
Ebu Derda r.a’dan rivayet edildiğine Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dediğini işitmiştir: “Her kim güzelce abdestini alır sonra iki rekat veya dört rekat namaz kılarsa kılarsa, (Ravilerden biri şüphe etmiştir) namazın zikirlerini güzelce okur ve huşu içinde kılarsa sonra Allah’tan af dilerse Allah onu affeder. (Ahmed 26998) Elbani sahih demiştir.
2-Tövbe namazının sebebi:
Müslümanın küçük veya büyük günaha düşmesi sonucu tövbe namazı kılınır. Günah işleyen Müslümanın hemen tövbe etmesi vaciptir. Ancak iki rekat namaz kılması sünnettir. Tövbe esnasında salih amel işlenmesi en faziletli iştir. Şüphesiz en faziletli amel bu namazdır. Bu namazla Allah’a yalvarır ve yakarır ki tövbesi kabul edilsin ve günahı affedilsin.
3-Tövbe namazının vakti:
Müslüman işlediği günahtan tövbe etmeye karar verdiğinde bu namazı kılması mustehaptır. İster tövbe günahın hemen işlendiğinden sonra yapılsın veya farklı bir zamanda yapılsın. Vacip olan husus günahkarın tövbeye yönelmesidir. Geciktirse bile tövbesi kabul edilir. Zira tövbe aşağıdaki durumlar oluşmadığı takdirde kabul edilir:
a-Ruhun boğaza ulaşması. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Allah kulunun tövbesini can boğaza gelmediği sürece kabul eder.” (Tirmizi 3537, Elbani Hasen dedi.)
b-Güneş batıdan doğması. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Her kim Güneş batıdan doğmadan tövbe ederse Allah onun tövbesini kabul eder” (Muslim 2703)
Bu namaz, kerahat vakitleri dahil her zaman meşrudur. Örnek olarak ikindi namazından sonra da kılınabilir. Çünkü bu namaz sebebi olan namazlardandır. Böylece sebebi vuku bulduğunda namaz meşru olur.
Şeyhulislam İbn Teymiye şöyle dedi:
Sebebe bağlı olan namazlar, yasaklanan vakitlerden sonra geciktirildiği takdirde geçersiz olur. Örnek: Tilavet secdesi, Tahiyetul mescid, Güneş tutulması namazı, abdest sonrası namaz, (Bilal r.a hadisinde olduğu gibi) istihare namazı ve tövbe namazı... Zira tövbe edilmesi hemen anında vaciptir. Kişinin iki rekat namaz kılması sünnettir. Böylece namaz kıldıktan sonra tövbesini eder. (Ebu Bekir r.a hadisinde olduğu gibi) (Mecmu el Fetava 23/215)
4-Tövbe namazının kılınışı:
Tövbe namazı Ebu Bekir r.a’nun hadisinde olduğu gibi iki rekattır. Tövbe eden kişinin tek başına kılması meşrudur. Çünkü bu tür nafile namazı için cemaatla kılınması meşru değildir. Namazdan sonra tövbe etmesi menduptur.
Rasulullah’tan bu iki rekatta okunacak belirli bir sure rivayet edilmemiştir. Kişi istediğini okuyabilir. Tövbekâr kişinin bu namazla birlikte salih ameller işlemesi mustehaptır. Yüce Allah şöyle buyurmuştur: “Şüphe yok ki ben, tövbe edip inanan ve salih ameller işleyen, sonra da doğru yol üzere devam eden kimse için son derece affediciyim.” (Taha 82)
Salih amellerin en faziletlisi sadakadır. Zira sadaka, günahları affettiren en büyük sebeplerden biridir. Yüce Allah şöyle dedi: “Sadakaları açıktan verirseniz ne güzel! Fakat onları gizleyerek fakirlere verirseniz bu, sizin için daha hayırlıdır ve günahlarınızdan bir kısmına da kefaret olur. Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.” (Bakara 271)
Ka’b b. Malik r.a’dan rivayet edildiğine göre Allah onun tövbesini kabul ettiğinde şöyle dedi: Ey Allah’ın Rasulu tövbemin gereği sahip olduğum her şeyi Allah ve Rasulü için sadaka olarak vermek istiyorum. Rasulullah: “malının bir kısmını kendine bırakman daha hayırlıdır”. Bunun üzerine Ka’b öyle dedi: Hayber savaşında olan payımı bırakıyorum. (Buhari, Muslim)
Özet:
1-Bu namaz, Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’den rivayet edilmiştir ve sabittir.
2-Müslüman herhangi bir günahtan tövbe ettiğinde bu namazı kılması meşrudur. İşlediği günah ister küçük olsun ister büyük olsun, ister günahın işlenmesinden hemen sonra yapılsın ister belirli bir zaman geçtikten sonra yapsın fark etmez.
3-Bu namaz istisnasız tüm vakitlerde kılınabilir.
4-Tövbe edenin bu namazla birlikte sadaka gibi birtakım salih amelleri işlemesi mustehaptır.
Allah’ın salat ve selamı peygamberimiz Muhammed’in üzerinde olsun.
En iyisini Allah bilir.