Allah’a hamd olsun.
Aişe Radiyallahu anha’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’in şöyle dediğini işitmiştir: “Yemek hazır olunca bir de büyük ve küçük abdest bozacağı geldiğinde namaz kılınmaz.” (Muslim 560)
Şeyh Muhammed Salih el Useymin’e şöyle soruldu: Akşam yemeği hazır olur ve canı yemek istediğinde namaz vakti geçse de yemeğe başlar mı?
Cevap:
Bu konuda ihtilaf mevcuttur. Bazı alimler, şayet kişini kalbi yemekle meşgul olacaksa vakit çıksa bile yemeğe başlayacağını söylerler. Ancak alimlerin çoğu şöyle der: Yemeğin hazır olması namazı vaktinden sonra geciktirmesine mazeret değildir. Ancak cemaatla namaz kılması hususunda mazur görülür. Yani yemek hazır olduğunda ve aklı yemekte ise doğru olanı önce yemek yemesi ve daha sonra namaza gitmesidir. Şayet cemaata yetişirse güzel olur, yetişmezse sakıncası yoktur.
Ancak bunu alışkanlık haline getirmemesi gerekir. Öyle ki sürekli akşam yemeğini namaz vaktine denk getirmemesine dikkat etmesi gerekir. Çünkü bu durum cemaatle namazı bırakmaya kasıt olur. Şayet bir tesadüf olarak oluşursa cemaatle kılmaması mazur görülür. Hatta doyuncaya kadar yemesini söyleriz çünkü bir iki lokma yediğinde aklı daha fazla meşgul olabilir.
Haram yiyecekten başka bir şey bulamayan kişini durumu, bu duruma kıyaslanmaz. Leşten başka bir yiyecek bulamayan kimseye; doyuncaya dek ye! Mi deriz? Yoksa ölümden kurtaracak miktar kadar ye! Mi deriz? Bu durumda zaruri miktarı kadar ye! Deriz. Şayet iki lokma yeterli ise üçüncüsünü yeme!.
Tuvalet ihtiyacı veya yellenme gibi insanı meşgul eden durumlar, akşam yemeğine kıyas edilir mi?
Cevap: Evet. Muslim rivayetinde Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle demiştir: “Yemek hazır olunca bir de büyük ve küçük abdest bozacağı geldiğinde namaz kılınmaz.” Yellenme de tuvalet ihtiyacı gibidir.
Kural şudur:
Namazda insanın kalb huzurunu meşgul edecek her türlü ihtiyaç, namazdan önce giderilir.
Söz konusu uygulama ile bir sonuca varırız: Namazın ruhu, kalbin huzur içinde olmasıdır. Bu nedenle Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem namazdan önce insanı meşgul edecek her türlü şeyden kurtulmasını emretmiştir. (Fetava şeyh bin Useymin 13/ 588)
Başka bir soruda:
İdrar sıkışıklığı yaşayan kimse ihtiyacını giderdiği takdirde cemaatı kaçıracak ise sıkışık halde cemaatle namaz mı kılar? Yoksa cemaatı kaçırsa bile ihtiyacını mı giderir?
Cevap:
Cemaatı kaçırsa bile ilk önce ihtiyacını giderir ve abdestini alır. Çünkü bu durum bir mazerettir. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurmuştur: “Yemek hazır olunca bir de büyük ve küçük abdest bozacağı geldiğinde namaz kılınmaz.” (Fetava Şeyh bin Useymin 13/589)
En iyisini Allah bilir.