Allah’a hamd olsun.
Sünnet, şeriat hükümleri kaynaklarında bir kaynaktır. Kur’an-ı Kerim, Peygamber Efendimiz in (sallallahu aleyhi ve sellem) getirdiği her şeyi almamızı emretmiştir.
Nitekim yüce Allah şöyle buyurmuştur:
‘Peygamber size ne verdiyse onu alın, size ne yasakladıysa ondan da sakının. Allah'tan korkun. Çünkü Allah'ın azabı çetindir.’[1]
Bu yüzden sünnetten bir hadisi ezberleyip, diğerine bırakmak yerine elimizden geldiği kadar sünnetten ezberlememiz için çaba göstermemiz gerekir.
Zeyd bin Sabit’ten rivayet edildiğine göre, Zeyd bin Sabit şöyle dedi: ‘Ben Rasûlullah (s.a)'ı şöyle derken işittim:
"Allah, benden bir hadisi işitip de onu (güzelce) ezberleyip başkasına (eksiksizce) aktaran kimsenin yüzünü ak etsin. Nice fıkıh ilmine (esas teşkil eden hadislere) sahip olup da onu kendisinden daha anlayışlı bir kişiye aktaran kimseler vardır. (Bu bilgiyi aktardığı kimseler de onun inceliklerini kavrayıp halka açıklar.) Nice fıkıh ilimine (esas teşkil eden hadislere) sahip olup da (o hadislerin inceliklerine nüfuz edecek şekilde) anlayışlı olmayan kişiler de vardır."[2]
Aynı şekilde bilindiği gibi, sünnetin korunmasının önemi nassın içeriğinden kaynaklanmaktadır. Yapılması gerekenler ve haram olan şeyler nass ile ilişkilidir. Bundan dolayı Müslümanlar ellerinden geldiğince sünneti öğrenip korumaya çalışırlar. Bundan sonra ise müstehap ve mekruh olan hadisleri öğrenip korumaya çalışırlar.
Değerli Kardeşim!
Bundan dolayı Müslümana şu tavsiye edilir, ihtiyaç duyduğu ahkâm hadisleri (şer'î hükümlerin kaynağını oluşturan hadisler) öğrenmeye önem vermeli; temizlik, namaz, oruç, zekât ve hac hükümleri gibi…
Bu konu ile ilgili başlangıç için en faydalı eser Hafız Abdulğeni el-Meqdisi’nin ‘’Umdetu’l Ehkam’ adlı eseri sonra ise Hafız İbn Hacer’in ‘Buluğu’l Meram’ adlı eseridir.
Aynı şekilde edep ve ahlak ile ilgili sabit hadisleri de bilmek gerekir. Bu alan ile ilgili faydalı olan eserler ise İmam Buhari’nin ‘Edebu’l Müfred’ ve İmam Nevevi’nin ‘Riyazu’s Salihin’ adlı eseridir.
Eğer yeni başlayan bir öğrenci ezberlemeye ‘Erbe’in en-Nevevi’ adlı eser ile başlarsa, sonra Hafız İbn Receb Rahimahullah’ın eseri ile tamamlarsa bu çok iyi olur. Ve bunda kendisi için çok büyük bir fayda vardır inşallah.
Buna benzeyen hadisler, lafızlarını ezberlemek güzel olur. Ancak sana zor gelirse anlamlarını kavraman yeterli olur. Allah’a hamd olsun ki bu hadislerin şerhleri yaygındır. İnternet üzerinden rahatlıkla onlara ulaşabilirsin.
Ancak bir kısım hadisler vardır ki Müslümanların bu hadislerin lafızlarına dikkat edip değiştirmemesi gerekir. Bunlar dua ve zikir hadisleridir.
Bera bin ‘Azeb rivayet ettiğine göre, Bera bin ‘Azeb şöyle dedi: Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bana şöyle buyurdu: “Yatağına yatacağın zaman, namaz kılmak için abdest alıyor gibi abdest al, sonra sağ tarafına yat ve şöyle de: Allah’ım! Kendimi sana teslim ettim. Yüzümü sana çevirdim. İşimi sana bıraktım, işimde sana güvendim. (Rızânı) isteyerek, (azâbından) korkarak sırtımı sana dayadım, sana sığındım. Sana karşı yine senden başka sığınak yoktur. İndirdiğin kitaba ve gönderdiğin peygambere inandım. Eğer bu duayı yapıp yattığın gece ölürsen, iman üzere ölürsün. Bu dua söylediğin son şey olsun.’ Bera bin ‘Azeb şöyle dedi: Resûlullah’a (sallallahu aleyhi ve sellem) duayı tekrar ettim. ‘. İndirdiğin kitaba’ yetiştiğimde dedimki ‘ve resulike’. Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bana şöyle buyurdu: Hayır, ve nebiyyikellezi erselt.’[3]
Hafız İbn Hacer Rahimahullah şöyle dedi:
Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in ‘Nebi’ yerine ‘Resul’ diyen kişiyi uyarmasının hikmetlerinden ilki: Zikirlerin lafızları tevkifidir. Bu zikirlerin özellikleri ve sırları vardır. Başka kelimeler ile kıyas edilemezler. Hangi lafız ile zikredildiyse aynı lafız ile zikredilip korunması gerekir. [4]
Bu konu ile ilgili en meşhur ve en faydalı kitap İmam Nevevi’nin Rahimahullah ‘El- Ezkar’ adlı eseridir.
Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in hadislerine önem ve ihtimam göstermek bu şekilde olur.
Allah en iyisini bilir.
____________________________________________________