Allah’a hamd olsun.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’den aktarılan hadislerde Şaban ayının ikinci yarısında oruç tutmanın sadece iki durumda tutulabileceğine dair bilgiler bulunmaktadır.
Birincisi: Belirli bir oruç alışkanlığı olan örnek olarak pazartesi ve Perşembe günü oruç tutma alışkanlığı olan kimse Şaban ayının ikinci yarısında olsa bile bu alışkanlığı devam ettirebilir.
İkincisi: Şaban ayının ikinci yarısını birinci yarısıyla birleştirerek oruç tutmak. Oruca Şaban ayının birinci yarısında başlar ve Ramazan ayına kadar devam eder. Bu konu için (13726) nolu sorunun cevabına bakınız.
Bu hadislerden bazıları:
Ebu Hureyre Radiyallahu anhu’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Ramazan ayından bir veya iki gün önce oruç tutmayın, Ancak belirli bir oruç alışkanlığı olan kimse bundan müstesnadır” Buhari 1914, Muslim 1082.
Ebu Hureyre Radiyallahu anhu’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Şaban ayının yarısına geldiğinize artık oruç tutmayın” (Ebu davud 3237, Tirmizi 738, İbn Mace 1651)
Nevevi Rahimehullah şöyle dedi: Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’in “Ramazan ayından bir veya iki gün önce oruç tutmayın, Ancak belirli bir oruç alışkanlığı olan kimse bundan müstesnadır” sözünde açıkça Ramazan ayından önce bir veya iki gün önce oruç tutmanı haram olduğu belirtilmiştir. Fakat oruç alışkanlığı olan kimse bu günlerle rast gelirse kişi, bundan müstesnadır.
Ammar bin Yasir Radiyallahu anhu şöyle dedi: “Her kim insanların şüpheye düştükleri günde oruç tutarsa Ebul Kasım Sallallahu Aleyhi Vesellem’e isyan etmiştir. (Tirmizi 686, Nesai 2188) daha detaylı bilgi için (13711) nolu sorunun cevabına bakınız.
Hafiz İbn Hacer Fethulbari’de şöyle dedi: Şek gününde oruç tutmanın haram olduğuna dair bu hadis delil getirilmektedir. Çünkü sahabe bunu kendi görüşünden söylemesi mümkün değildir.
Şek günü, Şaban ayının otuzunda bulut vb. nedenlerden dolayı hilal görülmemesidir. Şek günü isimlendirilmesinin sebebi ise; bu günün Şaban ayının otuzu olma ihtimaliyle birlikte Ramazan ayının birinci günü olma olasılığı da mevcuttur. Böylece oruç alışkanlığı olmayan kimsenin bu günü oruç tutması haramdır.
Şeyh İbn Useymin şöyle dedi: Alimler, bu hadisin şerhinde ihtilafa düştüler. Söz konusu yasaklamanın tahrimi mi yoksa kerahet mi konusunda farklı görüş bildirdiler. Ancak tercihli görüşe göre tahrimi bir yasaklama olduğudur. (Şerh Riyadussalihin 3/394
Bunun üzerine Şaban ayının ikinci yarısında oruç, iki şekilde olur:
Birincisi: Ayın 16 sından 28 ne kadar oruç tutmak. Şüphesiz bu oruç alışkanlığı olmayan kimse için mekruhtur.
İkincisi: Ramazan ayından bir veya iki gün önce (yani şek gününden önce) oruç tutmak. Bu da oruç alışkanlığı olmayan kişiler için haramdır.
En iyisini Allah bilir.