Allah’a hamd olsun.
Vacip olan oruçta geceleyin niyet etmek.
Her türlü vacip olan oruç için geceleyin niyet getirmek vaciptir. Ramazan orucu da bunu gerektirir. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle buyurdu:
"Fecirden önce oruca niyet etmeyen kimsenin orucu geçersizdir.” (Ebu Davud 2454, Tirmizi 730, Nesai 2331, Elbani sahih demiştir.)
Tirmizi Rahimehullah şöyle dedi: Bunun anlamı Ramazan orucu, Ramazan kaza orucu veya adak/nezir orucu için şayet fecirden önce niyet etmemişse o oruç geçerli sayılmaz.
Nafile oruç için ise sabahladığında da niyet getirebilir. Şafii, Ahmed ve İshak bu görüşteler.
Ebu Hanife Rahimehullah: Gündüzde getirilen niyet ile oruç tutulabilir.
İbn Kudame: Ramazan farzı veya kazası, veya adak veya kefaret gibi vacip oruçta geceleyin niyet getirmek gerekir. Bu görüş İmam Malik ve Şafii mezhebinde geçerlidir.
Ebu Hanife: İster Ramazan orucu olsun ister nafile orucu olsun ister gece iste gündüz niyetiyle tutulabilir. /el Muğni 3/109)
Kesin olmayan bir niyetle kaza orucu tutulabilir mi?
“Şayet sahura kalkarsam oruç tutarım” diye niyet edersen niyet kesin bir niyet olmadığı için oruç geçerli olmaz.
El Furu 4/459 şöyle dedi: Şayet orucu bozmada tereddüt eder veya niyet eder ve bir saat sonra orucunu bozacağına dair niyet ederse, veya yemek bulursam yerim bulamazsam tamamlarım diye kesin olmayan bir niyetle oruca başlarsa; namazda olduğu gibi oruç da geçersiz olur. Kesin bir niyet olmadan oruca başlamak geçerli değildir.
Bazı fıkıh alimlerine göre bir kişi şöyle derse; “yarın Ramazan ayı ise oruçluyum” orucu geçerlidir. Şüphesiz bu konu farklıdır. Çünkü burada şüphe niyette değil şüphe hilalin gözükmesiyle ilgilidir.
Bu bağlamda bir kimse Ramazanın ilk gecesinde: “yarın belki oruç tutarım belki oruç tutmam” dedikten sonra fecrin doğuşundan sonra oruç tutmaya karar verirse orucu geçersiz sayılır. Çünkü niyeti kesin değildi. (el Şerhulmumti 68362)
Bunun üzerine şayet fecir ezanından önce kalkar oruca niyet edersen orucun geçerlidir. Şayet ezandan sonra kalkarsan kaza orucun geçerli sayılmaz. Çünkü niyetin kesin değildi.
En iyisini Allah bilir.