الحمدلله.
روزه‌دار در صورتی که دربارهٔ غروب خورشید شک داشته باشد و روزه‌اش را بخورد، باید قضایش را به جای آورد، زیرا الله تعالی می‌فرماید:
ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّيَامَ إِلَى الَّليْلِ [بقره: ۱۸۷]
(سپس روزه را تا [فرا رسیدن] شب به اتمام برسانید).
شب نیز با غروب خورشید آغاز می‌شود و او مطمئن است که در هنگام روز است بنابراین نباید افطار کند مگر وقتی که مطمئن شود یا بر گمانش غالب شود که خورشید غروب کرده است زیرا اصل بر ماندن روز است و از این اصل جابجا نمی‌شود مگر با یقین یا با غلبهٔ ظن.
اما روزه‌داری که دربارهٔ طلوع فجر شک دارد و [مطمئن نیست وقت فجر شده] و خورده و نوشیده، روزه‌اش را قضا نمی‌کند زیرا الله تعالی می‌فرماید:
وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ [بقره: ۱۸۷]
(و بخورید و بیاشامید تا رشتهٔ سپید بامداد از رشتهٔ سیاه [شب] بر شما نمودار شود).
و این دال بر جواز خوردن و نوشیدن تا پیش از اطمینان از طلوع فجر است. همچنین او یقین داشت که در هنگام شب [در حال خوردن و نوشیدن] است بنابراین خوردن و نوشیدن بر او حرام نیست، مگر آنکه مطمئن شود فجر طلوع کرده است، زیرا اصل بر بقای شب است.
پاسخ سؤال شمارهٔ (38543) را ببینید.