Allah’a hamd olsun.
Fıtır sadakası; insanların azık olarak sakladıkları pirinç, mercimek, fasulye ve buğday gibi hububatlardan veya hurma ve incir gibi sakladıkları meyvelerden verilir.
Azık: insanların yemeklerde temel besin teşkil geden hububat veya kuruttukları meyvelerdir.
(azık: ekmek ve üretildiği hububattır) buğday, arpa, mısır vb. ayrıca elde edilen un, azık olarak değerlendirilir. (kurutulmuş meyve) hurma, kuru üzüm, kayısı, incir ve dut gibi meyvelerdir. (et ve süt vb. ürünler ve sirke gibi saklanabilen yiyecekler) Keşşaf el Kina’ 6/257.
Böylece sebzeler azık olarak saklanılmadığı için fıtır sadakasını sebzelerden çıkarmak caiz değildir.
Bu konuda temel olan delil şudur:
Ebu Said el Hudri Radiyallahu anhu’dan rivayet edildiğine göre şöyle dedi: “Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’in zamanında fıtır sadakasını yiyeceklerden bir sa’ (3 kg.) olarak çıkarırdı. Ebu Sadi: o zaman yiyeceğimiz; arpa, kuru üzüm, çökelek ve hurmaydı”. (Buhari 1510, Muslim 985)
İbn Kayyım Rahimehullah şöyle dedi: Medine halkının azıkların çoğu bu şekildeydi. (ilamul muvakkain 3/12)
Şayet başka memleketin azıkları mısır, pirinç, incir vb. hububat ve kurutulmuş meyveler ise o takdirde kendi azıklarından bir sa’ verirler.
Şayet bir memleketin hububat dışında süt, et ve balık gibi yiyeceklerden meydana geliyorsa fıtır sadakalarını ne olursa olsun azık olan yiyeceklerden verirler. Alimlerin cumhuru bu görüşte olup başka bir görüşe de itibar edilmemesi gerekir. Çünkü amaç bayram gününde yoksulların ihtiyaçlarını gidermek ve memleketin azık olan yiyecekleriyle teselli vermektir.
Bunun üzerine bu konuda sahih hadis bulunmasa dahi unu, fıtır sadakası olarak vermek caizdir.
Şeyh ibn Useymin Rahimehullah şöyle dedi:
Şayet bir takım insanların azığı hububat veya meyve değil de kuzey kutupta yaşayanlar gibi et veya deniz ürünleri ise bu durumda et ve balık vermeleri geçerlidir. (şerhul mumti 6/182)
En iyisini Allah bilir.