Allah’a hamd olsun.
Elbise Allah’ın kullarına verdiği nimetlerden biridir. Elbise; avreti örter, soğuk ve sıcaktan korur. Yüce Allah şöyle buyurdu: “Ey Âdemoğulları! Size avret yerlerinizi örtecek giysi ve süslenecek elbise verdik. Takva (Allah’a karşı gelmekten sakınma) elbisesi var ya, işte o daha hayırlıdır. Bu (giysiler), Allah’ın rahmetinin alametlerindendir. Belki öğüt alırlar (diye onları insanlara verdik).” (Araf 26)
“Allah, yarattıklarından sizin için gölgeler yaptı ve dağlarda da sizin için barınaklar var etti. Sizi sıcaktan koruyacak elbiseler ve savaşta sizi koruyacak zırhlar verdi. Böylece Allah, Müslüman olasınız diye üzerinizde olan nimetini tamamlıyor.” (Nahl 81)
Elbise hususunda asıl olan tüm elbiselerin mübah olmasıdır. Müslüman bir kimse, kendi ürettiği veya gayrimüslimin ürettiği tüm elbiseleri giyebilir. Mekke’de sahabelerin durumu böyleydi. Nitekim Müslüman olan kişi özel bir elbise giymezdi. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem Şam cübbesi ve Yemen kaftanı giyerdi. Oysa bunları Müslümanlar üretmezdi. Bu hususta temel kriter elbisenin şer’i şartlara uygun olmasıdır. Erkeklerin elbiseleri ilgili bilgi ve hükümleri ( 36891 ) nolu sorunun cevabında bulabilirsiniz.
Genel olarak Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem, kâfirlere benzemeyi bize yasaklamış ve şöyle demiştir: “Her kim kendini bir topluluğa benzetirse onlardan olur.” (Ebu Davud 4031, El İraki İhya Ulumuddin ve Elbani İrvaulğelil 5/109 sahih dedi.)
Özel olarak giyimde kâfirlere benzemeyi de yasaklamıştır.
Abdullah b. Amr’dan (r.a) rivayet edildiğine göre şöyle dedi: Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem benim üzerimde aspirle boyanmış iki elbise gördüğünde şöyle dedi:
“Bu elbiseler kâfirlerin giysilerindendir, sen onları giyme!” (Muslim 2077)
Ömer (r.a), Azerbaycan’da bulunan Müslümanlara mektupta şöyle yazmış: “Sakın konfora düşkün olmayın ve kâfirlerin elbiselerini giymeyin.” (Muslim 2069)
Müslümanların giymeleri haram olan elbise, kâfirlere özel olan elbiselerdir. Öyle ki onlardan başka kimse o elbiseleri giyemez. Ancak kâfirlerin ve Müslümanların ortak olarak giydikleri elbiseyi giymekte sakınca yoktur. Çünkü onlara özel bir elbise değildir.
Daimî Fetva Kurulu alimlerine şöyle soruldu:
Kâfirlere hangi konuda benzemek yasaklanmıştır?
Cevap: Yasak olan kâfirlere benzeme şekli; onlara özel olan adetleri yapmak, dinde oluşturdukları inanç/ibadet uygulamaları yerine getirmek ve sakalı kesmek gibi davranışlardır.
Fakat pantolon veya takım elbise giymenin genel adetlerden olması itibarıyla ve elbiselerde asıl olan mübahlık esasına göre bir sakıncası yoktur. Yüce Allah şöyle dedi: “De ki: “Allah’ın, kulları için yarattığı ziyneti ve temiz rızkı kim haram kılmış?” (Araf 32)
Bu ayetten şer’i delil ile haram veya mekruh kılınan elbiseler istisnadır. Örneğin erkeklere ipek elbise, şeffaf elbise, avreti belli eden dar elbiseler vb. istisnadır. Zira bu şekildeki elbiseler avreti açmak hükmünde olup caiz değildir.
Ayrıca kâfirlere özel olan elbiselerin giyilmesi hem erkek hem de kadınlar için caiz değil. Şüphesiz Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem kâfirlere benzemeyi yasaklamıştır. Aynı şekilde erkeklerin kadın elbisesi giymesi, kadınların da erkek elbisesi giymesi caiz değildir. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem erkeğin kendini kadına, kadının da kendini erkeğe benzetmesini yasaklamıştır.
Pantolon kâfirlere özel bir elbise değildir. Bilakis tüm ülkelerde hem Müslüman hem de kâfirlerin ortak kullandıkları bir elbise türüdür. Bazı ülkelerin adetlerine aykırı olduğu için benimsenmemektedir. Bir ülkede giyilmesi hoş görülmüyorsa Müslümanın bunu namazda veya toplu alanlarda giymemesi daha iyi olur. (Daimî Fetva Kurulu 3/307-309)
Başka bir fetvada şöyle dediler:
Erkek ve kadın Müslümanların islamî ahlaka bağlı kalmaları; giyim, beslenme, eğlence ve tüm hususlarda İslam metodu üzerinde yürümeye riayet etmeleri gerekir. Müslüman bir kimsenin avretin hatlarını gösterecek şekilde dar elbise, avreti gösteren şeffaf veya kısa elbise; göğüs, kol, boyun, baş ve yüzü örtmeyen elbise giymesi caiz değildir. (Daimî Fetva Kurulu 3/306-307)
Şeyh Muhammed b. Salih el Useymin’e şöyle soruldu: Kâfirlere benzemenin ölçüsü nedir?
Cevap: Benzeyen kişinin benzetilene özel bir hususu yapmasıdır. Kâfirlere benzemek, Müslümanın onlara özel bir hususu yerine getirmesidir. Ancak Müslümanı kâfirden ayırmayan genel davranışlarda bulunmak kâfirlere benzeme hükmüne girmez. Benzeme yönünden haram olmaz ancak başka yönden haram olması başka bir husustur.
Fethulbari 10/272’de şöyle geçer. Bazı selef alimleri rahiplerin giydiği cübbelerin giyilmesini mekruh görür. Çünkü onlara özel bir elbiseydi. İmam Malik’e bu konu sorulduğunda “Sakıncası yoktur.” demiştir. Ona karşı çıkılarak: “O Hristiyanların elbisesi değil miydi?” dendi. Ancak o, şöyle cevap verdi: “Burada giyiliyordu.” İmam Malik ihramda olan kişinin ne giymesi gerektiğine dair hadisi delil getirseydi daha iyi olurdu: “İhramda bulunan kimse gömlek, şalvar/pantolon ve cübbe giymez…”
Özetle kâfirlere özel olmayan giysilerin giyilmesi mekruh olmaz.
Şeyh Salih el Fevzan şöyle dedi:
Kâfirlerin elbisesinin necis olmadığı anlaşılırsa giyilmesi mübahtır. Çünkü asıl olan taharet olup şüpheyle hüküm değişmez. Aynı şekilde ürettikleri veya ördükleri elbiselerin giyilmesi mübahtır. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem de kâfirlerin ürettikleri ve boyadıkları elbiseleri giymiştir. (el Mulahhas el Fıkhi 1/20)
Özetle kâfirlere özel bir elbiseyi giymek haram olup onlara özel olmayan elbiseyi giymekte sakınca yoktur.
En iyisini Allah bilir.