امیدواریم سخاوتمندان به یاری سایت بشتابید تا ان شاء الله سایت شما ـ سایت اسلام سوال و جواب ـ به فعالیت خود در خدمت به اسلام و مسلمانان ادامه دهد.
کارمند شرکت آرامکوی سعودی هستم و در شیفت شبانه در منطقهٔ «حرض» کار میکنم. سیستم کاری من ۱۲ ساعت در روز به مدت هفت روز از ساعت شش مغرب تا ساعت شش صبح است و ادای نماز ظهر و عصر در وقت آن به جماعت برایم دشوار است. آیا برای ما جایز است که نماز ظهر و عصر را جمع کنیم؟ این را هم بگویم که من در شهر جده ساکن هستم و فقط برای کار به حرض میآیم و در پایان هفته به جده برمیگردم. من همهٔ تلاش خودم را میکنم تا برای ادای نماز بیدار شوم اما بیشتر اوقات نماز با جماعت را از دست میدهم.
الحمدلله.
اولا:
برای کارمندان و دیگران واجب این است که نمازشان را در وقت آن ادا کنند؛ زیرا حق تعالی میفرماید:
إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا [سورهٔ نساء:۱۰۳]
(نماز برای مؤمنان [فریضهای است که] در اوقات معین مقرر شده است).
و الله تعالی مؤمنان را برای اینکه کارشان آنان را از طاعت او باز نمیدارد ستوده و میفرماید:
رِجَالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالأَبْصَارُ * لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ [سورهٔ نور: ۳۷-۳۸]
(مردانی که نه تجارت و نه داد و ستد آنان را از یاد الله و برپا داشتن نماز و دادن زکات به خود مشغول نمیدارد و از روزی که دلها و دیدهها در آن زیر و رو میشود میهراسند * تا الله آنان را در برابر بهترین آنچه انجام میدادند پاداش دهد و از فضل خود بر آنان بیفزاید و الله هر که را بخواهد بیحساب روزی میدهد).
بنابراین برای شما واجب است که تلاش کنید در وقت نماز بیدار شوید و همهٔ اسباب یاریرسان را به کار برید و اگر پیش آمد که برخی اوقات با وجود تلاش برای بیدار شدن و مهیا ساختن اسباب، خواب افتادید و نماز جماعت را از دست دادید ایرادی بر شما نیست.
ثانیا:
کسی که به شهری سفر کرده و قصد اقامت بیش از چهار روز داشته در حکم مقیم است و لازم است که نمازش را کامل ادا کند و برای او جمع بین نمازها به عنوان مسافر جایز نیست، اما جمع بین نمازها خاص به سفر نیست بلکه برای عذرهای دیگری مانند بیماری و باران و مشقت نیز جایز است.
قبلا در پاسخ به پرسش شمارهٔ (38079 ) به این مورد پرداختهایم.
بر این اساس، اگر بنابر گمان غالب نتوانستید که برای نماز ظهر بیدار شوید و این برایتان دشوار بود، ان شاء الله اشکالی ندارد که نماز ظهر را به تاخیر اندازید و همراه با نماز عصر به صورت جمع تاخیر ادا کنید، اما بر این اساس که این فقط در هنگام حصول مشقت باشد و امری ادامه دار نباشد که با مشقت یا بیمشقت به شکل مستمر انجام شود.
والله اعلم.