الحمدلله.
اولا:
پیش‌تر بیان کردیم که گمان غالب در احکام حکم یقین را دارد. مراجعه نمایید به سوال (49667) و (181590).
ثانیا: شک در طواف دو حالت دارد: یا پس از طواف اتفاق می‌افتد یا در حین طواف:
اگر پس از طواف باشد معتبر نیست مگر آنکه بر اساس دلیل قاطع و بدون هیچ شکی به آن یقین یابد.
و اگر در اثنای طواف رخ دهد اگر هر دو شکش برابر بود و نتوانست یکی را ترجیح دهد بر اساس کمتر رفتار می‌کند یعنی اگر شک کرد که پنج دور طواف کرده یا شش دور و گمان غالبش به هیچ سو نیست بر اساس کمتر رفتار می‌کند که پنج دور است و بر همین اساس طوافش را کامل می‌کند.
اما اگر یکی از دو مورد به گمان غالبش نزدیک بود ـ با قیاس بر نماز ـ بر همان اساس رفتار می‌کند و دیگر چیزی بر عهده‌اش نیست و اگر شک کرد که پنج دور طواف کرده یا شش دور و گمانش بر این غالب شد که وی شش دور طواف کرده بر همان اساس رفتار می‌کند و طواف هفتم را انجام می‌دهد و طوافش ان شاءالله صحیح است.
عبدالرزاق در مصنف خود (۹۸۱۰) و فاکهی در أخبار مکة (۶۰۳) از ابن جُرَیج روایت کرده‌اند که گفت: به عطاء گفتم: در طواف شک کرده‌ام که دو دور طواف کرده‌ام یا سه دور؟ گفت: آنچه را که در گمانت قوی‌تر است انجام بده گفت: پس من و مردی طواف کردیم و [در این باره] اختلاف کردیم. گفتم: آیا بر اساس آنچه به گمان غالبم نزدیک‌تر است عمل کنم یا بر اساس کمتر؟ گفت: بلکه بر اساس آنچه به گمانتان نزدیک‌تر است.
شیخ ابن عثیمین ـ رحمه الله ـ می‌گوید:
پس اگر در اثنای طواف شک کرد بر یقین رفتار می‌کند یا بر اساس غلبهٔ ظن؟
پاسخ: در این باره اختلاف است، مانند اختلاف دربارهٔ شک در تعداد رکعات نماز. برخی از علما گفته‌اند: بر اساس غلبهٔ ظن رفتار می‌کند و برخی گفته‌اند بر اساس یقین.
مثال: در اثنای طواف شک کند که آیا پنج دور طواف کرده یا شش دور؛ اگر شک او مساوی بود بر اساس پنج دور عمل می‌کند زیرا این یقین است [که حداقل پنج دور انجام داده] و اگر گمانش بیشتر این بود که پنج دور طواف کرده باز آن را پنج دور حساب می‌کند و اگر ترجیحش این بود که شش دور طواف کرده اینجا برخی از علما گفته‌اند: بر اساس آن عمل می‌کند و آن را شش دور حساب می‌کند و برخی گفته‌اند بر اساس یقین عمل می‌کند و آن را پنج دور به شمار می‌آورد.
صحیح اما این است که اینجا نیز مانند نماز بر حسب گمان غالبش رفتار می‌کند و بنابراین طوافش را شش دور حساب کرده و دور هفتم را انجام می‌دهد.
اما پس از پایان طواف و رفتن از محل طواف، دیگر شک اثری ندارد و اگر یقین ندارد نباید به آن توجه کند».
الشرح الممتع (۷/ ۲۴۹)