جوایز مسابقاتِ برگزار شده در مناسبات بدعی

الحمدلله.

اولا:

اعیاد و مناسبات مسلمانان معدود و معروف است که شرع به بیان آن پرداخته و مردم را به اهمیت دادن به این مناسبت‌ها تشویق کرده، از جمله‌ی این مواسم، رمضان و اعیاد (فطر و قربان) و دهه‌ی ذی الحجه و محرم و مانند آن است. روز مولد نبوی جزو این ایام نیست زیرا هیچ نصی در مورد ویژه قرار دادن این روز برای انجام شعائر یا عبادت یا جشن خاصی وارد نشده و صحابه و تابعین و کسانی که پس از آنان آمدند این روز را معتبر ندانسته‌اند، بنابراین هر کس انجام کاری خاص را در این روز مشروع بداند مرتکب بدعت شده و در دین چیزی از نو پدید آورده که جزو آن نیست. پیش‌تر در این سایت به بیان بدعت بودن جشن گرفتن مولد نبوی پرداخته‌ایم. به پاسخ سوالات (5219) و (10070) و (13810) و (20889) و (70317) مراجعه نمایید.

ثانیا:

بدون شک برگزاری مسابقاتی در این روز نوعی احیا و جشن گرفتن آن به حساب می‌آید که به نوعی عید قرار دادن آن است، بنابراین مشارکت در هر مسابقه‌ای که برای یک مناسبت بدعی برگزار می‌شود جایز نیست وگرنه شرکت کننده‌ی در آن نیز مبتدع به شمار می‌رود. از الله خواهان سلامت و عافیت هستیم.

در فتاوی کمیسیون دائم (۳/ ۲۵) آمده است:

«نظر شما در مورد تعطیل کردن مدارس و کارخانه‌ها یا برگزاری سخنرانی و موعظه و مانند آن به مناسبت مولد نبوی شریف، چنانکه در آفریقا انجام می‌شود چیست؟

پاسخ:

جشن گرفتن به مناسبت مولود و تعطیل کارها برای این مناسبت بدعت است، زیرا پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ و اصحاب ایشان ـ رضی الله عنهم ـ چنین نکرده‌اند و پیامبر ـ علیه الصلاة و السلام ـ می‌فرماید: هر کس در این امر ما (یعنی دین) چیزی نو بسازد که از آن نیست، پس آن [کار] مردود است.»

ثالثا:

اما در مورد مناسبت‌ّهای شرعی مانند ماه رمضان و غیر آن، مشروع و بلکه مستحب است که مردم را نسبت به آن یادآوری نمود و فضائل این مناسبت‌ها و کارهای مستحب در آن و پاداش اعمال آن را به مردم یادآوری کرد و برگزاری درس‌ها و همایش‌ها بهترین روش برای آموزش چگونگی احیای مواسم شرعی است.

از دیگر وسائل احیای مناسبت‌های شرعی، برگزاری مسابقات علمی و مسابقات حفظ قرآن در این مواسم شریف است، چرا که مردم در این مناسبت‌ها به خداوند متعال روی می‌آورند و برای تلاوت قرآن و حفظ آن و یادگیری احکام دین تلاش می‌کنند، بنابراین انجام این مسابقات و مشارکت در آن ان شاءالله اشکالی ندارد.

چهارم:

پیش‌تر حکم قرار دادن جوایز برای مسابقات گوناگون را بیان کردیم و گفتیم که قول صحیح، جواز این کار است اگر این مسابقات خیر و فایده‌ی دینی و دنیوی در بر داشته باشد و بلکه به نص مذهب احناف تخصیص عوض (جایزه) در مسابقات علم و حساب، جایز است.

در الفتاوی الهندیه (۵/ ۳۲۴) آمده است:

اگر یکی از فقیهان به کسی مانند خود گفت: بیا مسائلی را طرح کنیم، پس اگر تو درست گفتی و من اشتباه کردم به تو چنین [جایزه‌ای] می‌دهم، و اگر من درست گفتم و تو اشتباه کردی چیزی از تو نمی‌گیرم، جایز است.

نگا: رد المحتار (۶/ ۴۱۴).

والله اعلم