Allah’a hamd olsun.
Sadaka bazı durumlara büyür ve katlanır, bunlardan bazıları şöyledir:
1-Sadakanın gizlice verilmesi.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: "Başka bir gölgenin bulunmadığı kıyamet gününde Allah Teala, yedi insanı arşının gölgesinde barındıracaktır: “…Sağ elinin verdiğini sol elinin bilemeyeceği kadar gizli sadaka veren kimse…” (Buhari 1423)
2-Fakirin çok büyük ihtiyacı olduğunda verilmesi.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Allah katında, en sevimli davranış; bir Müslümanı sevindirmek, sıkıntısını gidermek, borcunu ödemek veya karnını doyurmaktır.” (Taberani, el Kebir 13646, Elbani hasen, demiştir.) Daha fazla bilgi için (75406 ) nolu sorunun cevabına bakınız.
3-Mal varlığında sadaka vermekte acele edilmesi, ölüm döşeğine girmeden infak edilmesi.
Ebu Hureyre r.a. şöyle anlatır: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e bir adam geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü! Sevabı en büyük sadaka hangisidir?" diye sordu. Bunun üzerine Sallallahu Aleyhi ve Sellem: “Sıhhatli, cimri, fakirlik korkusu içine düşmüş bir durumda iken ve zengin olma emelleri taşırken verdiğin sadakadır. Şu mal falana, bu da falana deyip can boğaza gelinceye kadar sadaka vermeyi erteleme. O sırada zaten malın başkalarının olmuştur." (Buhari 1419) .
4-Yakın akrabalara, özellikle ilişkisi kesilmişlere verilmesi.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “En faziletli sadaka, düşmanlık besleyen akrabaya verilen sadakadır.” (Ahmed 23530, Elbani) Daha fazla bilgi için (21810 ) nolu sorunun cevabına bakınız.
5-İhtiyacı olduğu halde başkasını kendisine tercih etmesi.
Ancak bu, sorumlu olduğu ailesine zarar vermemesine veya onların onayına bağlıdır. Yüce Allah şöyle dedi: “Onlardan (muhacirlerden) önce o yurda (Medine’ye) yerleşmiş ve imanı da gönüllerine yerleştirmiş olanlar, hicret edenleri severler. Onlara verilenlerden dolayı içlerinde bir rahatsızlık duymazlar. Kendileri son derece ihtiyaç içinde bulunsalar bile onları kendilerine tercih ederler. Kim nefsinin cimriliğinden, hırsından korunursa, işte onlar kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.” (Haşr 9)
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Bakmakla yükümlü olduğu kimseleri ihmal etmesi kişiye günah olarak yeter.” (Ebu Davud 1692, Muslim 996, Elbani hasen, dedi.)
El Beğavî şöyle dedi: “Bu hadise göre ailesi ihtiyacından artmayan bir şeyi sadaka veren kimse sevap yerine günah kazanır.” (Şerhu’s-Sunne 9/342) .
6-Faziletli zaman ve mekânda verilmesi.
İbn Abbas r.a şöyle dedi: “Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem insanların en cömert olanıdır. Ramazan ayında ise daha da cömert olurdu.” (Buhari 6) .
7-Sadakanın eserinin Müslümanların geneline etki etmesi.
Ebu Umâme (r.a.)’den rivayete göre, şöyle demiştir: Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
“Sadakaların en değerli ve faziletlisi Allah yolunda cihad eden mücahide bağışlanan çadır gölgesi, Allah yolunda olan mücahide hizmet edecek hizmetçi veya Allah yolunda olan mücahidin bineceği bir binittir.” (Tirmizî 1627, Elbani hasen, dedi.)
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’e: “En faziletli sadaka nedir?” diye sorulduğunda şöyle dedi: “Su içirmek.” (Nesai 3664, Elbani hasen, dedi.) .
8-Bir üründen çift olarak infak edilmesi.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Kim Allah yolunda bir çift mal infak ederse cennetin kapılarından şöyle seslenilir: "Ey Allah'ın kulu, senin bu yaptığın gerçekten bir hayırdır.” (Buhari 1897)
9-Sadaka ile birlikte oruç tutulması, cenaze namazına gidilmesi ve hasta ziyaretinin yapılması.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Bu davranışlar bir kimsede toplanırsa mutlaka cennete girer.” (Muslim 1028) .
10-Takva sahibi alimin verdiği sadaka.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Dünyada dört sınıf insan vardır;
“Allah’ın kendisine mal rızık ve ilim verdiği bir kul ki kul bu nimetlerle Allah’tan korkar, akrabalarıyla irtibatını kesmez, o verilen nimette Allah’ın hakkı ne ise onu da bilir ve gereğini yerine getirir. Bu kul Allah katında en üstün derecededir…” (Tirmizî 2325, Elbani sahih, demiştir.)
11-Malın sahibine sevimli olması.
El Mevsûatu’l-Fıkhiyye el Kuveytiyye 26/336’da şöyle geçer: “Verilen sadakanın sahibi katında en sevimli ve en kaliteli mal olması müstehaptır. Yüce Allah şöyle dedi: “Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe asla erişemezsiniz. Her ne harcarsanız Allah onu bilir.” (Âli İmran 92)
El Kurtubî şöyle dedi: “Seleften kişiler, bir şeyi sevdiklerinde onu Allah için infak ederlerdi.”
12-Kişinin ailesine infak etmesi.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Allah yolunda infak ettiğin bir dinar, köle azadı için infak ettiğin bir dinar, bir fakire sadaka olarak verdiğin bir dinar, ailene sarfettiğin bir dinar vardır. Bunların sevabı itibarıyla en büyüğü: ailene infak ettiğindir.” (Muslim 995) .
13-Şeriatın belirlediği zaman ve mekân ve türüne göre infak edilmesi.
Örneğin kurban kesmek, parasını sadaka vermekten daha hayırlıdır.
14-Sadaka-i cariye olup ölümden sonrasında da devam etmesi.
Çünkü sürekli olan bir şey çoğalır ve büyür.
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “İnsan öldüğü vakit bütün amelleri ondan kesilir. Yalnız üç şeyden yani sadaka-i cariyeden, faydalanılan ilimden ve kendisine dua eden salih evlattan kesilmez.” (Muslim 1631) Daha fazla bilgi için (69948 ) nolu sorunun cevabına bakınız.
15-Sadaka vermek istediği şeyi bir an önce vermesi ve hemen sevap alması daha faziletlidir.
İkincisi:
Kişi sadakayı hemen verdiğinde iki olumsuzluktan emin olur:
A -Amel işlemekten engelleyen ölüm
B -Sadakaya olan azminin azalması
Yüce Allah şöyle dedi: “(İman ve amelde) Öne geçenler ise (Ahirette de) öne geçenlerdir. İşte onlar (Allah’a) yaklaştırılmış kimselerdir.” (Vâkıa 10-11)
Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: "Yanımda şu Uhud dağı kadar altın olup da ondan benim yanımda bir dinar altın bulunduğu halde üzerimden üç gün geçmesi beni sevindirmez. Ancak borç için hazırlamakta olduğum miktardaki altın müstesnadır. Beni sevindiren ancak o kadar çok altını Allah'ın kulları uğrunda şöyle, şöyle ve şöyle verip dağıtmamdır!" Nebi (s.a.v.) bundan sonra sağına soluna ve arkasına eliyle verme işaretleri yaptı. Sonra yürüdü ve "Malları çok olanlar kıyamet gününde sevapları az olanlardır; ancak sağına, soluna ve arkasına şöyle, şöyle ve şöyle verip hayır yollarına harcayanlar müstesnadır. Bu cömert insanlar da ne kadar azdırlar!" (Buhari 6444)
En iyisini Allah bilir.