Allah’a hamd olsun.
Hayvanlarda zekat sadece deve, sığır ve koyunlarda olur. bunun dışında ticaret amaçlı olmadıkça hayvanlarda zekat yoktur.
1-Develerin nisabı. Alimlerin icmaıyla 5 tir. Beş devede bir koyun verilir. On devede iki koyun, on beş devede üç koyun, yirmi devede dört koyun, yirmi beş devede iki yaşından gün almış bir yavru dişi deve, zekat olarak verilir.
Bunun üzerine dört veya daha az deveye sahip olan kişi zekat vermez. Ancak isterse verebilir.
Bu konuda temel delil Buhari’nin rivayet ettiği şu hadistir: Enes'in naklettiğine göre, Ebu Bekir r.a. Bahreyn'e gönderdiği zaman, Enes r.a.'e şöyle bir mektup yazmıştır: Rahman ve Rahîm olan Allah'ın adıyla.
Bu, Allah Resulü'nün Müslümanlara farz kıldığı, Allah'ın da Resulüne emrettiği zekattır. Müslümanlardan, burada belirtilen ölçülere göre zekat vermeleri İstenirse hemen versin. Daha fazlası istenirse kimse vermesin. Ölçüler şöyledir:
Develerin Zekat.
1 -24 arası deve için - Her beş deve için bir koyun 25-35 arası deve için - Bir yaşını doldurmuş bir dişi deve
36-45 arasıdeve için - İki yaşını ,doldurmuş bir dişi deve
46-60 arası deve için - Üç yaşını doldurmuş bir dişi deve
61-75 arası deve için - Dört yaşını doldurmuş bir dişi deve
76-90 arası deve için - İki adet iki yaşını doldurmuş deve
91-120 arası deve için - Üç yaşını doldurmuş iki adet dişi deve
120 deveden sonra her kırk deve için iki yaşını doldurmuş bir dişi deve; her elli deve için üç yaşını doldurmuş bir dişi deve zekat verilir.
Sadece dört devesi bulunan kimseye zekat vacip değildir. Fakat isterse verebilir.
Sığırda zekat nisabı:
Alimlerin icmasına göre otuzdur. Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Otuz sığırda bir yaşını bitirmiş ve ikinci yaşına girmiş erkek veya dişi dana, her kırk sığırda da iki yaşında bir dana zekat gerekir.”
Koyun nisabı:
Alimlerin icmaıyla kırk adettir.
Koyunların Zekatı. Senenin çoğunluğunu otlaklarda geçiren koyunların zekatı şöyledir: 40- 120 arası koyun için - Bir koyun
120-200 arası koyun için - İki koyun
200-300 arası koyun için - Üç koyun 300'den sonrası için her yüz koyunda bir koyun zekat vermek gerekir.
Kırk koyundan daha azı için zekat vermek gerekmez. Fakat sahibi isterse verebilir.
Fıkıh alimleri, hayvanlarda zekatın vacip olması için senenin çoğunda mubah meralarda otlanması şartı koşarlar. Ancak besi hayvancılıkta ancak ticari amaçla olduğu takdirde zekat gerektirir.
(El Muğni 2/230-243)
Daimi Fetva Kurulu 9/202: “Alimler, meralarda otlanan deve, sığır ve koyunlar nisaba ulaştıklarında zekatın vacip olduğuna dair icma’ etmişlerdir. Devenin ilk nisabı 5, sığırlarda 30, koyunlarda ise 40 tır.
Besi hayvanlar veya çalışan hayvanlarda ise alimler bu konuda ihtilaf etmişlerdir. Alimlerin çoğu besi veya çalışan hayvanlarda zekat olmadığını savunur. Behz bin Hakim babasından o da dedesinden şöyle rivayet eder: Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dediğini işittim: “Otlanan her kırk devede iki yaşını doldurmuş dişi deve zekat vardır” zekatın vacipliği otlanması durumuna bağlıdır. Şayet ahırda besleniyorsa veya çalışan hayvan ise zekatı yoktur. Ali Radiyallahu anhu şöyle dedi: “Çalışan hayvanlarda zekat yoktur” Maliki ve başka alimler besi ve çalışan hayvanlarda da zekatın vacip olduğunu savunurlar.
En iyisini Allah bilir.