Abdest almanın şekli

Allah’a hamd olsun.

Birincisi: Senin kalbini hidayete açan yüce Allaha hamd olsun. Allah bizi ve sizi kendi itaatinde sabit kılmasını dileriz, ayrıca dinini öğrenmek için gösterdiğin çaba için teşekkür ederiz. İbadetin daha düzgün olması için ilim öğrenmeni ve Arapça dilini öğrenmede hırslı olmanı tavsiye ederiz. böylelikle Kur’an-ı Kerimi okur ve istenildiği gibi anlarsın. Yüce Allah sana faydalı ilim ihsan etsin.

Abdest almanın iki şekli bulunmaktadır:

Birincisi: vacip olandır:

1-Yüzü tamamıyla bir kere yıkamak, ağza ve buruna su vermek bunun içindedir.

2-Elleri dirseklere kadar bir kere yıkamak

3-Başın tümünü mesh etmek, kulaklar bunun içindedir.

4-Ayakları aşık kemikleriyle birlikte bir kere yıkamak. Yukarıda belirtilen bir kereden maksat uzvun tümünü yıkama ile kapsamaktır.

5-Tertip, yani ilk önce yüzü, sonra elleri yıkamak, sonra başı mesh etmek, sonra ayakları yıkamak. Çünkü Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem bu şekilde tertipli abdest almıştır.

6-Ardarda yapmak, yani yıkanan bir uzuv ile yıkanacak diğer uzvun arasında uzun bir süre beklememektir.

Abdestin doğru olabilmesi için bu farzları yerine getirmek gerekir.

Bu konuda delil:

 “Ey iman edenler! Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve -başlarınıza mesh edip- her iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz, iyice yıkanarak temizlenin. Hasta olursanız veya yolculukta bulunursanız veya biriniz abdest bozmaktan (def-i hacetten) gelir veya kadınlara dokunur (cinsel ilişkide bulunur) da su bulamazsanız, o zaman temiz bir toprağa yönelin. Onunla yüzlerinizi ve ellerinizi meshedin (Teyemmüm edin). Allah, size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez. Fakat O, sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz.”^[1]

İkincisi: Müstehap olan şekildir. Bu abdest şekli, Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem’in sünnetinde açıklanmış olup detayı bu şekildedir:

1-Hadesten taharet için niyet etmek, niyeti telaffuz etmez, çünkü niyetin yeri kalptir. Aynı şekilde diğer ibadetlerin niyeti böyledir.

2-Bismillah demek

3-Elini üç defa yıkamak

4-Ağızı üç defa su ile çalkalamak, buruna üç defa su çekmek ve sol eliyle sümkürmek.

5-Yüzünü üç defa yıkamak, bunun sınırı: dikey olarak alnında ki kılların olduğu yerden çeneye kadar, yatay olarak ta her iki kulak arasıdır. Erkek sakalını yıkar çünkü oda yüzden sayılır. Şayet sakalı seyrek ise hem sakalını hem de yüz derisini yıkar, sakalı sık ise ve yüz derisi gözükmüyorsa sadece parmaklarıyla aralar ve sakalın yüzeyini yıkar.

6-Ellerini dirseklere kadar üç defa yıkar. Tırnaklar dahil parmak uçlarından başlar dirseklerle birlikte kol kemiğin ilk kısmına kadardır.Elinde bulunan hamur, çamur veya suyun deriye ulaşmasını engelleyen boya gibi maddelerden temizlemek gerekir.

7-Daha sonra başını ve kulağını bir kere yeni su ile mesh eder. Başı mesh etmenin şekli ise ıslak ellerini başın ön tarafına koyar ve kafasının arkasına kadar götürür ve tekrar başladığı yere geri getirir. Sonra şehadet parmağını kulak deliğine koyar ve başparmağıyla kulağın görünen tarafını mesh eder. Kadın ise saçları ister sarkık olsun ister toplanmış olsun başın ön tarafından başlar boyuna kadar mesh eder sırtı üzerine uzanan saçını mesh etmesi vacip değildir.

8-Sonra ayaklarını aşık kemiğine kadar üç defa yıkar. Aşık kemikleri: bacakların aşağısında sağa sola çıkık kemiklerdir.

Abdest ile ilgili delil ise şu hadistir:Osman’ın azadlısı Humrân anlatıyor: " Osman bin Affan radiyallahu anh su istemişti. (Getirdim. Aldı ve) üç kere ellerine dökerek yıkadı. Sonra mazmaza ve istinşakta bulundu (ağzına ve burnuna su alıp yıkadı). Sonra üç kere yüzünü, arkasından da dirseklerine kadar üç kere sağ elini yıkadı. Sonra yine üç kere sol elini yıkadı. Sonra başına meshetti, sonra da aşık kemiklerine kadar ayaklarını üçer sefer yıkadı ve şöyle dedi: "Ben Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem’i şu abdestim gibi abdest alırken gördüm. Abdesti bitince de şöyle demişti: "Kim şu abdestim gibi abdest alır, arkasından iki rek'at namaz kılar ve namazda kendi kendine (dünyevi bir şey) konuşmazsa geçmiş günahları affedilir."^[2]

Abdestin şartları ise: İslam, Akıl, Temyiz ve niyettir. Nitekim kafirin, delinin, ayırt edemeyen küçük çocuğun ve abdeste niyet etmeyenin abdesti kabul edilmez. Su temizleyici olması gerekir, zira necis olan su ile abdest almak geçersizdir.

Ayrıca deriye ve tırnaklara suyun ulaşmasını engelleyen her türlü boya ve ojelerden arınmak gerekir.

Tüm alim cumhuruna göre besmele meşrudur. Ancak vacip veya sünnet oluşu konusunda ihtilaf etmişler. Böylece abdestin başında veya hatırlarsa ortasında besmele çekmek gerekir.

Abdest konusunda erkek ve kadın arasında fark yoktur.

Abdesten sonra şöyle demesi müstehaptır:

“Eşhedu en lâ ilâhe illallâhu vahdehû lâ şerîke leh. Ve eşhedü enne Muhammeden ‘abduhu ve resûluhu.

“Şehadet ederim ki Allah’tan başka ilâh yoktur. O, birdir ve O’nun ortağı yoktur ve şehadet ederim ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir.Nitekim Ben Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle demiştir: Sizden kim abdestini alır ve bunu en güzel şekilde yapar, sonra da: "Eşhedu en la ilahe illallah ve esşedu enne Muhammeden abduhu ve Resuluhu. (Sehadet ederim ki Allah'tan baska ilah yoktur ve yine sehadet ederim ki Muhammed Allah'in kulu ve Resuludur)" derse, kendisine cennetin sekiz kapısı da açılır; hangisinden isterse oradan cennete girer." ^[3] tirmizi rivayetine göre: “Allahümmec’alnî mine’t-tevvâbîne vec’alnî mine’l-mutatahhirîn.” Allâhım! Beni tövbe edenlerden ve çok temizlenenlerden eyle.^[4]

Son olarak “Allah peygamberimize rahmet eylesin” dediniz bu konuda meşru olan Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem’e salavat getirmendir. Nitekim yüce rabbimiz şöyle buyurmaktadır: “Şüphesiz Allah ve melekleri Peygamber’e salât ediyorlar. Ey iman edenler! Siz de ona salât edin, selâm edin.” [5]

En doğrusunu bilen Allah’tır.