الحمدلله.
این که گفته‌اید: «به الله سوگند که اگر استخدام شدم ان شاء الله درآمد یک ماه کامل را صدقه خواهم داد» از باب سوگند است، نه نذر؛ و سوگند را اگر سوگند دهنده به مشیت الهی معلق سازد (ان شاء الله بگوید) در صورت انجام ندادنش حانث نمی‌شود (سوگندش را زیر پا نگذاشته) و کفاره‌ای بر او لازم نیست. نذر نیز به همین صورت است. بنابراین اگر صدقه را ندهی چیزی بر عهده‌ات نیست.
در «زاد المستقنع» آمده است: «هرکه در سوگند کفاره‌دار بگوید: ان شاء الله، حانث نمی‌شود».
شیخ ابن عثیمین ـ رحمه الله ـ در شرح خود می‌گوید: «آنجا که می‌گوید: «سوگند کفاره‌دار» یعنی سوگندی که کفاره در آن هست، مانند سوگند یاد کردن به الله، نذر و ظِهار. این سه همه کفاره دارند و طلاق و عتق از آن خارج می‌شود و کفاره ندارند.
حال اگر در سوگند کفاره‌دار «ان شاء الله» بگوید، حانث نمی‌شود. یعنی کفاره‌ای بر او نیست حتی اگر مخالف سوگندش انجام دهد. مثال در سوگند به خداوند: اگر بگوید: به الله سوگند ان شاء الله این لباس را نخواهم پوشید، سپس آن را پوشید چیزی بر عهدهٔ او نیست، زیرا ان شاء الله گفته است. و اگر بگوید: به الله سوگند امروز ان شاء الله این لباس را خواهم پوشید، سپس شب شد و آن را نپوشید، چیزی بر عهدهٔ او نیست.
به دلیل این سخن پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ که فرمود: «کسی که سوگند یاد کرد و گفت: ان شاء الله، نقض سوگند [و کفاره] بر او نیست»…
مثال نذر: اگر بگوید: اگر خداوند بیمار مرا شفا دهد ان شاء الله بر من نذری است. اگر آن کار را انجام ندهد چیزی بر عهدهٔ او نیست. همینطور اگر بگوید: برای الله بر من نذر است که ان شاء الله با فلانی حرف نزنم، سپس با او حرف بزند کفاره‌ای بر او نیست». (الشرح الممتع: ۱۵/ ۱۳۹).
ایشان ـ رحمه الله ـ همچنین می‌گوید: «اگر نذر را به مشیت الهی معلق سازد و بگوید: برای الله بر من نذر است که ان شاء الله چنین کنم، در نذری که حکمش همانند حکم سوگند است [اگر انجامش ندهد] حانث نمی‌شود.
و اگر این نذر، انجام طاعت باشد می‌نگریم؛ در صورتی که قصد او معلق ساختن باشد چیزی بر عهده‌اش نیست و اگر قصدش محقق شدن امر یا تبرک باشد واجب است که انجامش دهد و این بر حسب نیت اوست». (الشرح الممتع: ۱۵/ ۲۲۱).
منظور از نذری که حکمش همانند حکم سوگند است، نذری است که هدف از آن تصدیق یا تکذیب یک چیز یا منع از چیزی یا تشویق به چیزی باشد که به آن نذر لجاجت و خشم هم می‌گویند.
اما نذر طاعت اگر به همراه مشیت الهی بیاید (همراه با ان شاء الله باشد) در آن نظر می‌شود: اگر قصد نذر کننده معلق کردن نذرش به مشیت الله باشد، چیزی بر او لازم نیست و اگر منظورش از ان شاء الله فقط تبرک باشد یا قصد تقویت سخنش و تثبیت آن را داشته باشد، باید به آن نذر وفا کند.
قبلا گفتیم که سخن شما به صیغهٔ سوگند است نه نذر، بنابراین حانث نمی‌شوید و چیزی بر عهدهٔ شما نیست.
والله اعلم.