الحمدلله.
اولا:
زکات در طلا و نقره و پول نقد واجب است، همانطور که در کالاهای تجاری و حیوانات اهلی و محصول واجب است، اما زکات مبانی و دستگاهها و زمین اگر به قصد تجارت خریده نشده باشد واجب نیست.
بر این اساس: داراییهای ثابت شما یعنی ساختمانها و زمینها و دستگاهها و اتومبیلها، زکات ندارد.
اما زکات تولیدات آماده برای بازار و مواد خام لازم است، زیرا اینها به نیت تولید و تجارت خریده شده و روش زکات آن به این شکل است که در هنگام پایان حَول (سال زکاتی) محصولات ساخته شده و مواد خام را بر اساس قیمت بازار قیمتگذاری کنی سپس یک چهلم این قیمت (۲/۵ ٪) را به عنوان زکات بدهی.
ثانیا:
همینطور زکات مبالغ موجود در بانکها واجب است، یعنی باید ببینی در هنگام پایان سال زکاتی چه مبلغی در بانک موجود است و زکات آن را بدهی و مقدار واجب در آن یک چهل یعنی ۲/۵ ٪ (دو و نیم درصد) است.
همینطور زکات طلبی که از دیگران داری ـ در صورتی که به طلب شما معترف باشند و قصد پس دادنش را داشته باشند ـ بر تو واجب است. یعنی طلبی که بدهکارت نه آن را انکار کند و نه از پرداختش ناتوان باشد. این طلبها را نیز باید هنگام سررسید سال زکاتیاش پرداخت کنی.
اما قرضی که بر عهدهٔ تو است (بدهیهایت) تاثیری بر زکات ندارد و بنابر قول راجح از آن کم نمیشود.
والله اعلم.