پنجشنبه 6 جمادی الاولی 1446 - 7 نوامبر 2024
فارسی

آیا خواندن قرآن بدون فهم معانی آن جایز است؟

سوال

آیا جایز است که بدون فهمیدن معانی قرآن، آن را بخوانیم؟

متن پاسخ

الحمدلله.

«بله، جایز است که مرد و زن مومن قرآن را بدون فهم معنایش بخواند (یعنی کارش حرام نیست!) اما مشروع تدبر و تعقل قرآن به هدف فهم آن است. همینطور اگر آنقدر می‌داند که بتواند به کتب تفسیر مراجعه کند، به کتاب‌های تفسیر و لغت عرب مراجعه کند و از آن بهره بگیرد و از علما درباره‌ی جاهایی که دچار اشکال است سوال کند. هدف این است که [در آیات قرآن] تدبر نماید، چرا که الله سبحانه و تعالی می‌فرماید:

كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ [ص: ۲۹]

([این] کتابی است مبارک که آن را به سوی تو نازل کرده‌ایم تا در آیات آن بیاندیشند و خردمندان پند گیرند).

بنابراین مومن [در آیات قرآن] تدبر می‌کند؛ یعنی به قرائت خود اهمیت می‌دهد و در معنایش می‌اندیشد و تعقل می‌ورزد و در نتیجه سود می‌برد، و حتی اگر معنای آن را کاملا نفهمد به معانی بسیاری دست می‌یابد. بنابراین باید با تدبر و تعقل قرآن بخواند و همینطور بانوان؛ تا از کلام پروردگارش سود ببرد و به مراد وی پی ببرد و به آن عمل کند. الله سبحانه و تعالی می‌فرماید:

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا [محمد: ۲۴]

(آیا در قرآن تدبر نمی‌کنند، یا [مگر] بر دلهایشان قفل‌هایی نهاده شده است؟)

بنابراین پروردگار ـ عزوجل ـ ما را به تعقل و تدبر کلامش تشویق نموده، و هر گاه مرد یا زن مومنی کتاب الله را می‌خواند مشروع این است که در آن تدبر و اندیشه نماید و به آنچه می‌خواند توجه کند تا از کلام الله استفاده برده و آن را بفهمد، و در نتیجه به آنچه از کلام خداوند فهمیده عمل نماید، و باید در این راه از تفاسیری که علما تالیف نموده همانند تفسیر ابن کثیر و تفسیر ابن جریر طبری و تفسیر بغوی و تفسیر شوکانی و دیگر تفاسیر استفاده کند و همینطور از کتب لغت عرب و از علمای معروف به علم و فضل سوال کند، یعنی در مواردی که ممکن است در [فهم] آن دچار اشکال شود».

شیخ عبدالعزیز بن باز رحمه الله

منبع: سایت اسلام سوال و جواب