الحمدلله.
عمو از جملهٔ عصبات است یعنی اگر چیزی از اصحاب فرض به جا ماند و خود وی محجوب نبود، باقی مانده را برمی‌دارد.
و اگر خودش تنها بود و وارث دیگری اولی‌تر از او نبود، همهٔ ارث به او می‌رسد.
عمو با وجود فرزند (یعنی فرزند شخص متوفی) و فرزند فرزند و با وجود پدر و پدربزرگ (پدرِ پدر) و برادر تنی (برادر پدر و مادری) و برادرزادهٔ تنی و برادر پدری، و برادر زادهٔ پدری، محجوب می‌شود (یعنی به او ارثی نمی‌رسد).
یعنی اگر فردی بمیرد و خویشاوندی جز عمویش نماند، عمو همهٔ ارث را برمی‌دارد.
و اگر بمیرد و همسر و یک دختر و یک عمو به جا بگذارد، همسر یک هشتم و دختر نصف و عمو باقی‌مانده را برمی‌دارد.
و اگر از دنیا برود و یک همسر و یک پسر و یک عمو به جای بگذارد، یک هشتم برای زن و باقی‌مانده برای پسر است و برای عمو چیزی نمی‌ماند.
اما عمه اگر چه از ذوات ارحام (خویشان) به شمار می‌آید اما دربارهٔ این‌که آیا ارث می‌برد یا خیر اختلاف است و قول راجح و صحیح‌تر آن است که در صورت نبودن صاحبان فرض و عصبات، ارث می‌برند.
یعنی اگر کسی از دنیا برود و از خویشانش تنها یک عمه داشته باشد، عمه همهٔ ارث را برمی‌دارد.
و اگر شخص بمیرد و یک زن و یک دختر و یک عمه از وی به جا بماند، یک هشتم برای زن و نصف برای دختر است و به عمه چیزی نمی‌رسد زیرا اصحاب فرض وجود دارند و آن‌چه باقی بماند نیز به دختر می‌رسد.
والله اعلم