الحمدلله.
ماه محرم نخستین ماه از ماههای عربی و از جمله چهار ماه حرام است. الله تعالی میفرماید:
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ [توبه: ۳۶]
(در حقیقت شمار ماهها نزد الله از روزی که آسمانها و زمین را آفریده در کتاب الله دوازده ماه است. از این [دوازده ماه] چهار ماه حرام است، پس در این [چهار ماه] بر خود ستم مکنید).
بخاری (۳۱۶۷) و مسلم (۱۶۷۹) از ابوبکره ـ رضی الله عنه ـ از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ روایت کردهاند که فرمود: دوران مانند روزی که الله آسمانها و زمین را آفرید چرخیده است، دوازده ماه که چهار تای آن حرامند. سه ماه پی در پی که ذوالقعده و ذوالحجه و محرم است، و رجبِ مُضَر که بین جمادی و شعبان است.
و از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ ثابت شده که بهترین روزه پس از رمضان روزهی ماه محرم است، زیرا ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ میگوید: پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمود: بهترین روزه پس از رمضان، روزهی ماه الله، محرم است و بهترین نماز پس از نماز فریضه نماز شب است به روایت مسلم (۱۱۶۳).
اینجا که میفرماید: ماه الله نسبت دادن ماه به الله از روی بزرگداشت است. قاری میگوید: ظاهرا منظور همهی ماه محرم است.
اما از پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ ثابت شده که ایشان هیچ ماهی را کامل روزه نگرفتهاند مگر رمضان، بنابراین حدیث فوق حمل بر تشویق بر بسیار روزه گرفتن در ماه محرم است نه روزهی همهی آن.