برخی از سنت‌های روزه

الحمدلله.

روزه سنت‌های بسیاری دارد از جمله:

اول:

سنت است که اگر کسی به روزه‌دار ناسزا گفت یا با وی درگیر شد بدی او را با احسان و نیکی پاسخ دهد و بگوید: من روزه‌ام، چنانکه بخاری و مسلم از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت کرده‌اند که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: روزه سپر است، پس [روزه‌دار] ناسزا نگوید و بددهنی نکند، و اگر کسی با او درگیر شد یا ناسزایش گفت دو بار بگوید: من روزه‌ام. قسم به آنکه جانم به دست اوست، بوی دهان روزه‌دار نزد الله خوش‌تر از بوی مشک است. غذا و آشامیدنی و شهوتش را برای من رها می‌کند. روزه برای من است و من پاداش آن را می‌دهم و هر نیکی [دیگر] به اندازه‌ی ده برابرش پاداش داده می‌شود بخاری (۱۸۹۴) و مسلم (۱۱۵۱).

دوم:

خوردن سحری برای روزه‌دار سنت است، زیرا چنانکه در صحیحین از انس بن مالک ـ رضی الله عنه ـ روایت شده، پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرموده است: سحری بخورید چرا که در سحری برکت است بخاری (۱۹۲۳) و مسلم (۱۰۹۵).

سوم:

دیر خوردن سحری سنت است. بخاری از انس از زید بن ثابت ـ رضی الله عنهم ـ روایت کرده که گفت: همراه با پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ سحری خوردیم، سپس ایشان برای نماز برخاست گفتم: میان اذان و سحری چقدر فاصله بود؟ گفت: به اندازه‌ی خواندن پنجاه آیه بخاری (۱۹۲۱).

چهارم:

زود خوردن افطار سنت است زیرا رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌فرماید: مردم تا وقتی که در افطار شتاب ورزند بر خیر هستند بخاری (۱۹۵۷) و مسلم (۱۰۹۸). مراجعه نمایید به سوال (49716).

پنجم:

سنت است که با رطب افطار کند، اگر رطب نیافت با خرما و اگر نیافت با آب. انس ـ رضی الله عنه ـ می‌گوید: رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ پیش از آنکه نماز [مغرب] بخواند با چند دانه رطب افطار می‌کرد، و اگر نبود با چند دانه خرما، و اگر نبود چند جرعه آب می‌نوشید به روایت ابوداود (۲۳۵۶) و ترمذی (۶۹۶). آلبانی در إرواء الغلیل (۴/ ۴۵) آن را حسن دانسته است.

ششم:

سنت است هنگام افطار اذکاری را که در سنت وارد شده بگوید، از جمله بسم الله که بر اساس قول صحیح گفتن آن واجب است زیرا رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ به آن امر نموده. همچنین این دعا برای افطار روایت شده که: اللهمَّ لَكَ صُمتُ وعَلى رزقِك أَفطَرت، اللهمَّ تَقَبل مني إِنكَ أنتَ السَّميعُ العَليم، اما چنان که ابن قیم در زاد المعاد (۲/ ۵۱) گفته این روایت ضعیف است. همینطور دعای ذَهَبَ الظَّمَأُ، وَابْتَلَّتِ الْعُرُوقُ، وَثَبَتَ الْأَجْرُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ (تشنگی رفت و رگ‌ها تر شد و ان شاءالله اجر آن ثبت گردید) ابوداود (۲۳۵۷) و بیهقی (۴/ ۲۳۹). علامه آلبانی در إرواء الغلیل (۴/ ۳۹) این روایت را حسن دانسته است.

احادیثی درباره‌ی فضیلت دعای روزه‌دار روایت شده از جمله:

۱- از انس ـ رضی الله عنه ـ روایت است که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: سه دعا رد نمی‌شود: دعای پدر، و دعای روزه‌دار، و دعای مسافر به روایت بیهقی (۳/ ۳۴۵) آلبانی در السلسلة الصحیحة (۱۷۹۷) آن را صحیح دانسته است.

۲- از ابوأمامة به طور مرفوع روایت شده که الله در هر فطر کسانی را [از آتش جهنم] آزاد می‌کند احمد (۲۱۶۹۸) و آلبانی در صحیح الترغیب (۱/ ۴۹۱).

۳- از ابوسعید خدری ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: الله تبارک و تعالی هر شب و روز ـ یعنی در رمضان ـ کسانی را [از آتش] آزاد می‌کند و هر مسلمانی در هر روز و شب [رمضان] دعایی مستجاب دارد به روایت بزار. آلبانی در صحیح الترغیب (۱/ ۴۹۱) آن را صحیح دانسته است.

همچنین مراجعه کنید به سوالات (37745، 37720، 13999، 14103).